خانم بارداري كه زايمان او نزديك است يا شيرده‌اي كه شير او كم است، اگر روزه براي خودش يابچه ضرر دارد وظيفه‌اش چيست؟
الف) اگر ضرر به جان بچه داشته باشد؟
ب) اگر ضرر به جان مادر داشته باشد؟
امام خمینی:
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد و براي هر روز يك مدّ طعام كفاره بدهد.
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و بنابر احتياط واجب براي هر روز يك مدّ طعام كفاره بدهد.
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بچه را شير دهد خواه اجرت بگيرد، يا بدون اجرت شير دهد بنا بر احتياط واجب بچه را به او بدهد و روزه بگيرد.(۱)
امام خامنه ای:
حکم زن باردار:
الف) مادر باردار اگر خوف ضرر بر جنين را دارد و خوف وي هم داراي منشاء عقلايي باشد واجب است روزه را افطار كند، بايد روزه را بعداًَ قضا نمايد و براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب) مادر باردار اگر روزه برايش ضرر دارد، روزه اش صحيح نيست قضاي آن بر او واجب است.
حکم زن شیرده:
الف) مادر شيرده اگر شيردادن باعث كمي شير و ناراحتي بچّه شود روزه براي او واجب نيست و بايد براي هر روز، يك مدّ طعام به فقير بدهد. و قضای روزه را هم بعداً بجا آورد.
ب) مادر شيرده اگر براي خودش ضرر دارد روزه براي او واجب نيست و بنا بر احتياط واجب براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد و در هر دو صورت روزه ها را بايد قضا نمايد. سؤال: خانم شيرده اي كه شير او كم است اگر روزه براي خودش يا نوزاد ضرر دارد ولي راه ديگري براي شيردادن نوزاد باشد، مثلاً شخصي با اجرت يا بدون اجرت به بچه شير دهد يا از شير دادن با شيشه و يا شير خشك كمك بگيرد؛ آيا روزه بر او واجب است؟ بسمه تعالي. با فرض امكان جايگزيني طرق مذكور و عدم ضرر براي خود و نوزاد، بنا بر احتياط واجب روزه بر او واجب است.(۲)
آیت الله العظمی حسینی سیستانی:
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. بايد براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
تذكر: اگر راه ديگري براي شير دادن بچه باشد مثلاً چند زن در شير دادن او شركت كنند يا از شير دادن با شيشه و پستانك كمك بگيرد بنا بر احتياط بايد روزه بگيرد.(۳)
آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و براي هر روز يك مدّ طعام كفاره بدهد.
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. كفاره ندارد.
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بدون اجرت، بچه را شير دهد يا شخصي پيدا شود كه اجرت دايه را بي‌منت بپردازد، در اين صورت روزه گرفتن واجب است.(۴)
آیت الله العظمی وحید خراسانی:
الف) روزه صحيح نيست، بايد روزه را بعداً قضا نمايد. و براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب) روزه صحيح نيست، بايد روزه را قضا نمايد. بنا بر احتياط مستحب براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
تذكر: در صورتي كه شير خوردن اين بچه از راه ديگري ميسر باشد واجب است آن زن روزه را بگيرد.(۵)
آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
حکم زن باردار:
الف) روزه واجب نيست و بايد براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب)روزه واجب نيست بنا بر احتياط مستحب براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد. در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد بتواند بدون ضرر روزه بگيرد بايد روزه ها را قضا نمايد، بلكه به احتياط واجب اگر بعد از آن نيز بتواند روزه بگيرد، قضاي روزه بر او واجب مي‌شود.
حکم زن شیرده:
الف) روزه بر او واجب نيست براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب) روزه بر او واجب نيست بنا بر احتياط مستحب براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد و در هر دو صورت اگر تا ماه رمضان بعد عذرش برطرف شود و بتواند قضا كند بايد روزه ها را قضا كند بلكه اگر بعد از آن نيز عذرش برطرف شد بنا بر احتياط واجب بايد قضا كند.
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بچه را شير دهد خواه اجرت بگيرد يا بدون اجرت شير دهد احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد.(۶)
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. بنا بر احتياط واجب بايد براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد،
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و بنابر احتياط واجب براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بچه را شير دهد خواه اجرت بگيرد يا بدون اجرت شير دهد احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد.(۷)
آیت الله العظمی نوری همدانی:
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و بنا بر احتياط واجب براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بچه را شير دهد، خواه اجرت بگيرد يا بدون اجرت شير دهد احتياط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد.(۸)
آیت الله العظمی بهجت:
الف) واجب است افطار كند، بايد روزه را قضا نمايد.و براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب) واجب است افطار كند، بايد روزه را قضا نمايد. بايد براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
تذكّر: اگر كسي پيدا شود كه بچّه را شير دهد خواه اجرت بگيرد يا بدون اجرت شير دهد، واجب است كه بچّه را به او بدهد و روزه بگيرد.(۹)
آیت الله العظمی فاضل لنکرانی:
سؤال: خانم بارداري كه زايمان او نزديك است يا شيرده‌اي كه شير او كم است، اگر روزه براي خودش يا بچه ضرر دارد وظيفه‌اش چيست؟
الف) ضرر به جان مادر ب) ضرر به جان بچه
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را بعداً قضا نمايد، و براي هر روز يك مدّ طعام به فقير بدهد.
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد و در اين فرض دادن يك مدّ طعام واجب نيست. ولي خوب است.
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بچه را شير دهد خواه اجرت بگيرد يا بدون اجرت شير دهد بايد بچه را به او بدهد و روزه بگيرد.(۱۰)
آیت الله العظمی مدنی تبریزی:
الف) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و براي هر روز يك مدّ طعام كفاره بدهد.
ب) روزه واجب نيست، بايد روزه را قضا نمايد. و بنا بر احتياط مستحب براي هر روز يك مدّ طعام كفاره بدهد.
تذكر: اگر كسي پيدا شود كه بچه را شير دهد خواه اجرت بگيرد يا بدون اجرت شير دهد، واجب است كه بچه را به او بدهد و روزه بگيرد. و همچنين بنا بر احتياط اگر مادر بتواند بچه خود را از شير خشك معمولي غذا بدهد.(۱۱)
پی نوشت ها:
۱- تحريرالوسيله، ۱۴۰۸ه.ق، ج۱، ص۲۹۵ و ۲۹۶، م۸ -توضيح المسائل، ۱۳۸۵، ص۲۴۵، م ۱۷۲۹.
۲-http://pasokhbesoalat.ir/ViewPasokh4.aspx?id=1632.
۳-توضيح المسائل، ۱۴۲۵ه ق ، ص۳۳۰، م۱۶۹۹ و۱۷۰۰ -منهاج الصالحين،۱۴۳۰ه.ق، ج۱، ص۳۳۱، الفصل الخامس.
۴-توضيح المسائل، ۱۳۸۶ ص۲۷۰،م۱۴۵۳، ۱۴۵۴ و ۱۴۵۵ -العروة الوثفي مع تعليقات، ۱۳۸۸، ج۲، ص۵۷ و ۵۶، الرابع و الخامس.
۵-توضيح المسائل، ۱۳۸۹، ص۳۰۱، م۱۷۳۶، ۱۷۳۷ منهاج الصالحين، ۱۳۸۶، ص۲۹۶ و ۲۹۵، الفصل الخامس.
۶-توضيح المسائل، ۱۳۹۰، ص۳۵۶، م۱۷۳۷ و۱۷۳۸و المسائل الشرعیه، ۱۴۲۸هـ.ق، ص۳۷۴، م۱۷۳۶ و ۱۷۳۷.
۷-هدايةالعباد، ۱۴۱۶ ه ق،ج۱، ص۲۳۰، م ۱۳۶۴.
۸-توضيح المسائل، ۱۳۸۶، ص۳۳۲ و ۳۳۳،م۱۷۲۵، ۱۷۲۶ -منتخب المسائل، ۱۴۲۰ه.ق، ص۱۸۱، م۴۷۲ و ۴۷۳.
۹-توضيح المسائل، ۱۳۷۷، ص۲۶۶، م۱۳۶۵و ۱۳۶۶ وسيلة النجاة، ۱۴۲۳ه.ق، ص۳۱۹، م۸.
۱۰-http://pasokhbesoalat.ir/ViewPasokh4.aspx?id=1632.
۱۱-توضيح المسائل، ۱۳۸۵، ص۲۵۶، م۱۷۳۸ و۱۷۳۷ -منهاج الصالحين، ۱۴۲۶ه.ق، ج۱،ص۲۸۱، الفصل الخامس.