سؤال:
با توجه به حدیث «عادل‌ترین مردم کسی است که آن چه را که برای خود میپسندد، برای دیگران نیز بپسندد و آن چه را از آن کراهت دارد برای دیگران نیز کراهت داشته باشد» از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، معنای «عدالت» چیست؟
پاسخ:
عدالت در لغت معادل نظم و ادب است. در پارسی «داد» معادل عدل، و «دادمندی» یا «دادگری» معادل عدالت است.
عدالت یکی از خواسته‌های درونی انسان‌ها است. تمام انسان‌ها در هر زمان و مکان خواستار عدالت هستند و همواره در زندگی خود از آن دم می‌زنند و از نابرابری و تبعیض بیزاری می‌جویند.
عدالت نسبت به سایر ارزش های معنوی مانند مساوات، برابری، جود و ... از جایگاه والاتری برخوردار است،همان گونه که امام علی (علیه السلام) در مقایسه ارزش «عدل» و «جود» در جواب سؤال از این که «العدل افضل ام الجود» فرمود: «العدل یضع الأمور مواضعها و الجود یخرج ها من جهتها، العدل سائس عام و الجود عارفی خاص، فالعدل اشرفهما و افضلها».
ترجمه: از امام پرسیدند: عدل یا بخشش، کدام یک برتر است؟ فرمود: عدالت، هر چیزی را در جای خود می‌نهد، در حالی که بخشش آن را از جای خود خارج می‌سازد. عدالت تدبیر عمومی مردم است، در حالی که بخشش گروه خاصی را شامل می‌شود، پس عدالت شریف تر و برتر است.
اما روایت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)، یک دستور اخلاقی رفتاری است که در برخورد بادیران چنان برخورد کنیم که دوست داریم دیگران باچنین برخورد کنند از ادب گرفته تا راستی در کردار و گفتار و ... .