پرسش:
آیا نشانی از محل دفن حضرت فاطمه (سلام الله علیها) وجود دارد که مثلاً بگوییم به احتمال ۸۰ یا ۷۰ درصد اینجا محل دفنش است؟
پاسخ:
در منابع کهن، از سه محل دفن برای حضرت زهرا(سلام الله علیها) یاد شده است: خانه آن حضرت، روضةُ النبی و بقیع. قول مشهورترِ حدیثی و تاریخی، آن است که حضرت در خانه خود، در نزدیکی قبر پیامبر(صلی الله علیه و آله) دفن شده است. در منابع کهن، این قول شهرت فراوانی دارد و عالمان شیعه و سنی آن را گزارش کرده‌اند.
مرحوم «علاّمه مجلسی» از «ابراهیم بن محمّد همدانی» نقل می‌کند که می‌گوید: برای امام هادی(علیه‌السلام) نامه‌ای نوشتم که مرا از قبر فاطمه(علیها السلام) با خبر ساز! حضرت در جواب چنین مرقوم داشت: «هِی مَعَ جَدّی صَلَواتُ اللهِ عَلَیهِ وَ آلِهِ»(۱)؛ (او با جدم پیغمبر(صلی الله علیه وآله) است).
مرحوم «صدوق» نیز می‌گوید: «صحیح در نزد من این است که آن حضرت در خانه‌اش دفن شده است که پس از توسعه مسجد توسط بنی امیه، الآن جزء مسجد قرار گرفته است».(۲) همچنین در کتاب «عیون الاخبار الرضا» از «بزنطی» نقل شده است که می‌گوید: «سألت الرضا عن قبر فاطمه»؛ (من از امام علی بن موسی الرضا(علیه‌السلام) از محل قبر فاطمه(علیها السلام) سؤال کردم)، فرمود: «دُفِنَتْ فی بَیتِها فَلَمّا زادَتْ بَنُو اُمَیهَ فی الْمَسْجِدِ صارَتْ فِی الْمَسْجِدِ».(۳)
همانگونه که از مطالب بالا استفاده می‌شود منزل آن حضرت بعد از توسعه مسجد النبی توسط بنی امیه، جزء مسجد شده است.
پی نوشت‌ها:
۱. بحار الأنوار، مجلسی، محقق / مصحح: جمعی از محققان،دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ ق، چاپ دوم، ج۹۷، ص۱۹۸، باب ۵ (زیاره فاطمه(صلوات الله علیها) و موضع قبرها)، ح ۱۸.
۲. من لا یحضره الفقیه، ابن بابویه، محمد بن علی، محقق / مصحح: غفاری، علی اکبر، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۱۳ ق، چاپ دوم، ج۲، ص۵۷۲.
۳. الکافی، کلینی، محقق / مصحح: غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد،دار الکتب الإسلامیه، تهران، ۱۴۰۷ ق، چاپ چهارم، ج۱، ص۴۶۱، باب (مولد الزهراء فاطمه)؛ عیون أخبار الرضا(علیه‌السلام)، ابن بابویه، محمد بن علی، محقق / مصحح: لاجوردی، مهدی، نشر جهان، تهران، ۱۳۷۸ ق، چاپ اول، ج۱، ص۳۱۱، باب (فیما جاء عن الإمام علی بن موسی(علیه‌السلام) من الأخبار المتفرقه).
موضوع: