پرسش:
آیا پرنده «یا کریم» شوم است؟ حدیث‌هایی نقل می‌کنند می‌خواستم بدانم درست هست؟
آیا پرنده «یا کریم» شوم است؟ حدیث‌هایی نقل می‌کنند می‌خواستم بدانم درست هست؟
پاسخ:
با توجه به روایات وارده در این زمینه، چند نکته عرض می‌شود:
با توجه به روایات وارده در این زمینه، چند نکته عرض می‌شود:
۱. در کتاب «کافی» درباره «فاخته» و نیز «صُلصُل»، چهار روایت آمده(۱) که هر چهار روایت نیز از نظر سندی، دچار مشکل بوده و ضعیف شمرده شده‌اند.(۲)
۲. در سند دو تا از این روایات، فردی به نام «الجامورانی» است که عالمان رجال، او را تضعیف نموده‌اند.
۳. روایاتی که با عنوان فاخته در سایر کتب آمده‌اند، روایت مستقل و جداگانه‌ای نیستند بلکه همین روایات هستند که با اندک تفاوتی ذکر شده‌اند.
این‌ها را گفتیم تا مشخص شود که از نظر سندی، این روایات ضعف‌هایی دارند.
۴. این تعبیر «فقدتکم فقدتکم» (مرده باد، مرده باد) درباره پرنده‌ای با عنوان «صُلصُل» هم آمده است.(۳)
۵. روایات درباره «فاخته» و «صُلصُل» است و درباره «یاکریم» روایتی نداریم.
۶. مشخصاتی که درباره «فاخته» یا «صلصل» گفته شده با این موجودی که فعلا در شهرها زیاد است، تفاوت دارد.
۷. «فاخته»، نوعی از کبوتران طوق‌دار (نوار رنگی دور گردن) است و در فارسی به آن «قُمری» می‌گویند.(۴)
۸. برخی گفته‌اند «صلصل» پرنده‌ای است که غیر عرب‌ها به آن فاخته می‌گویند. هم چنین به پرنده‌ای شبیه به آن نیز گفته می‌شود.(۵)
۹. در مقابل روایت مذمت فاخته، در «سفینه البحار» روایتی آمده که حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده‌اند فاخته ذکر خدا می‌گوید: «انّ الفاخته تقول: سبحان من یری و لا یری و هو بالمنظر الأعلی، اللّهم العن من ترک الصلاه متعمّدا»(۶)
بنابراین:
در سند و اعتبار این روایات، ضعف‌هایی هست. از طرفی ظاهرا این پرنده، انواع و گونه‌های مختلفی دارد و آن چه در روایات آمده، غیر از این پرنده‌ای است که امروزه به «یاکریم» معروف است و زیاد دیده می‌شود. لذا نمی‌‌توان این پرنده را مشمول روایات و شوم دانست.
پی نوشت‌ها:
۱. کلینی، الکافی، اسلامیه، ج۶، ص۵۵۱.
۲. مجلسی، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، دارالکتب الاسلامیه، ج۲۲، ص۴۷۴ و ۴۷۵؛ نرم افزار «الدرایه» علوم اسلامی نور.
۳. کافی، ج۶، ص۵۵۱، ح ۲.
۴. ابن منظور، لسان العرب،دار صادر بیروت، ج۲، ص۶۵.
۵. حمیری، شمس العلوم، دارلفکر دمشق، ج۶، ص۳۶۳۴.
۶. قمی، سفینه البحار، اسوه قم، ج۷، ص۳۳ و ۳۴.
موضوع: