سؤال:
منبع این جمله از امام علی (علیه السلام) چیست که فرمود: «تمام محبتت را به پای دوستت بریز اما نه تمام اعتمادت را»
پاسخ:
از کلمات کوتاه و زیبای امیر بیان (علیه السلام) است که: «ابذل لصديقك كل المودة و لا تبذل له كل الطمأنينة و أعطه من نفسك كل المواساة و لا تقص [لا تفضي] إليه بكل أسرارك» (1)
همه گونه مودت به دوستت نثار کن، اما همه گونه به او اطمینان مکن! و همه گونه با او همیاری [مالی] داشته باش اما همه رازهایت را به او نگو!
گلستان سعدی هشت باب دارد. باب هشتم «در آداب صحبت» است. حکایت دهم این باب ـ که ترجمانی دیگر از این روایت شیرین است ـ چنین است:
هر آن سری که داری با دوست در ميان منه، چه دانی که وقتی دشمن گردد! و هر گزندی که توانی به دشمن مرسان، که باشد که وقتی دوست شود!
به دوست گرچه عزیز است راز دل مگشای که دوست نیز بگوید به دوستانِ عزیز
رازی که نهان خواهی با کس در ميان منه و گرچه دوست مخلص باشد، که مر آن دوست را نيز دوستان مخلص باشد ، همچنين مسلسل! [= سلسله وار]
ای سليم آب زسرچشمه ببند که چو پر شد نتوان بست به جوی
منبع:
1. آمدی، عبدالواحد، غررالحکم، ص 421، شماره 9665.