در اسلام به اهدای عضو توصیه شده یا از آن نهی شده است؟ چرا؟

ما در آیات و روایات عبارتی که مستقیما به اهدای عضو اشاره کرده باشد نداریم، چون این موضوع آن زمان به صورت خاص مطرح نبوده است، اما اسلام قواعد کلی ای بیان کرده است که همواره می توان مسائل جدید را با آنها تطبیق داده و حکم آنها را به دست آوریم. اصلا با توجه به گستردگی موضوعات، بیان تمامی آنها و مسائل جدیدی که به وجود می آیند امکان پذیر نبوده و نیست، به همین خاطر اسلام بیان احکام را از طریق قاعده مند کردن آنها به بشر آموزش داده است.

در مورد اهدای عضو هم باید گفت که از طرفی احترام میت در نگاه اسلام ضرورت دارد و از طرفی حیات انسان زنده. بنابراین به نظر عموم مراجع اگر این اهدای عضو میتواند جان یک انسان را نجات بدهد مانعی ندارد، چرا که تلاش برای زنده نگه داشتن دیگران در اسلام فوق العاده ارزشمند توصیف شده است تا جایی که اسلام زنده کرد یک نفر را در حکم زنده کردن تمام جهانیان می­داند: «مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَميعاً وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَميعاً؛ هر كس، انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسانها را كشته و هر كس، انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است»‏(۱)

بنابراین وقتی که کسی دچار مرگز مغزی شده است و صرفا در حیات نباتی است و با دستگاه زنده نگه داشته شده است و امیدی به بازگشت او نیست اسلام مخالفتی با اهدای اعضای او ندارد به شرط آن که با سایر قواعد ناسازگار نباشد، یعنی بدون رضایت اولیای او این اهدا صورت نگیرد، به جسد او بی احترامی نشود و مانند آن.

 

پی نوشت:

۱. مائده:۳۲/۵.