آیا حضرت ابوالفضل (ع) و فرزندان ایشان هم سادات هستند؟
سیادت عنوانی است برای مردان و زنانی كه در طول نسب خویش به حضرت هاشم بن عبد مناف (جدّ رسول اللَّه) میرسند. هر كس سلسله نسب او به هاشم بن عبد مناف یا فرزندان او برسد، سید محسوب می شود.[۱]
اصطلاحاً به فرزندان هاشم، بنی هاشم میگویند. برخی از اینان به عموهای پیامبر مثل ابوطالب و ابولهب، عباس و حمزه میرسند. بنابراین فرزندان عباس عموی پیامبر كه اصطلاحاً به آنان بنی عباس میگویند، سید محسوب میشوند. فرزندان ابوطالب به نامهای طالب و عقیل و جعفر طیار و علی(علیه السلام) و نسل آنان (تا كنون هر چه هستند) سیدند. پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) از جهت پسرانش (طیب و طاهر و قاسم و ابراهیم) چون در كودكی از دنیا رفتند، نسلی ندارد و فقط از طریق حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) نسلش ادامه پیدا كرد كه فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) به نامهای حسن و حسین و زینب و ام كلثوم(علیهم السلام) از طریق پدرشان علی(علیه السلام) سید بودند.
تمامی ائمه معصومین و فرزندانشان از طریق علی(علیه السلام) به هاشم میرسند و سید هستند. بنابراین سیادت تنها انتساب به پیامبر نیست، بلكه از جهت انتساب به طالب و علی و عقیل و جعفر (فرزندان ابوطالب) و انتساب به عباس و حمزه (عموهای پیامبر(صلی الله علیه و آله) نیز سیادت حاصل شده و حضرت علی(علیه السلام) سید بوده است و فرزندان او از جمله حضرت عباس(علیه السلام) و محمد حنفیه و .... نیز سید هستند.
سید به معنای آقا و اطاعت شده (مطاع)، رئیس و بزرگ آمده است. سیادت عنوانی است اعتباری، نه تكوینی و احكامی برای سادات در فقه آمده است، مثلاً گرفتن زكات از غیر سید بر آنان حرام است.[۲]
سادات از جهت انتسابشان به پیامبر و ائمه هدی(علیهم السلام) باید رعایت حرمت اجداد خویش را بنمایند و مردم نیز باید احترام آنان را به جهت انتسابشان نگه دارند.
پی نوشتها:
۱.. عروة الوثقی، ج ۲، كتاب الخمس فصل ۲، مسئله ۳.
۲. توضیح المسائل مراجع، ج ۲، مسئله ۱۹۵۵.