پرسش:
هر سال در روز عید قربان هزاران حیوان ذبح می‌شوند، باتوجه به پیشرفت امکانات امروزه می‌توان این مقدار گوشت را در یخچال‌های مخصوص نگهداری کرد وبعد به نیازمندان منتقل کرد.
ولی شاید تاقبل 50سال قبل چنین امکاناتی نبوده وقاعدتا این مقدار حیوان وقتی یکجا ذبح می‌شوند ونمی‌توان نگهداری ویا توضیع کرد ودر این وضعیت چیزی جز اسراف نیست و بالاتر آیا حیواناتی که در چنین شرایطی ذبح می‌شوند، ضرورتی برای ذبح این حیوان وجود دارد؟ هدف از قربانی حاجی چیست؟ فدیه برای خداوند(خون ریختن برای خداوند)یا تهیه غذا برای فقرا؟
وسوال آخر در حال حاضر این قربانی های حجاج در کجا مصرف می‌شود؟
پاسخ:
منظور از قربانی زنده کردن خاطره‌ی فداکاری قهرمان توحید حضرت ابراهیم است. خداوند متعال برای تکمیل روح و روان و اثبات لیاقت و پایه‌ی فداکاری، به او دستور داد تا فرزند فوق‌العاده عزیز خود را در سرزمین منی در راه خدا قربانی نماید، هنگامی که حضرت آماده‌ی اطاعت شد دستور آمد به جای فرزند خویش گوسفندی را ذبح نماید.
زائران خانه خدا با ذبح حیوان، در سرزمین (منی) خاطره‌ی اخلاص و قدرت ایمان و پایه‌ی فداکاری او را در دل‌ها زنده می‌سازند، و از این رهگذر به یکدیگر درس فداکاری و جانبازی می‌آموزند و گویا عملاً چنین می‌گویند که مرد خدا و مسلمان واقعی کسی است که در راه خدا از همه چیز بگذرد. چنان‌که آن مرد بزرگ و قهرمان توحید گذشت.
قربانی، نماد قربانی کردن خواهش‌های نفسانی و گذشت از رذائل نفسانی مانند مال‌پرستی به جای خداپرستی است، گذشت از شهوات و لذایذ مادی است؛ گویا خداوند به انسان دستور می‌دهد نفس خود را قربانی کن تا با گذر از خواهش‌های نفس، جمال خدا را مشاهده نمایی، چنان‌که حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) با قربانی کردن آیینه‌ی خدا‌نما (یعنی حضرت اسماعیل علیه‌السلام)، خداوند را بدون ایینه مشاهده نمود، حاجی نیز در عید قربان، با قربانی کردن خواسته‌های نفس، به مشاهده‌ی جمالی الهی نائل می‌آید.
«علاوه بر اینکه هدف از قربانی کردن در روز عید قربان، پا گذاشتن روی خواهش‌های نفسانی بوده و جنبه‌ی معنوی و روحانی دارد، این کار منافع مادی و دنیوی نیز دارد و آن این است که گوشت آن به مصرف لازم برسد و قربانی کننده هم استفاده نماید و قسمتی را به فقیران و نیازمندان بدهند. اگر نیازمندی در آن مکان مقدس نباشد باید به جاهای دیگر منتقل نمود تا مورد بهره‌برداری قرار گیرد».(1)
بحمد الله در سال های اخیر با تجهیزات مکانیزه‌ای که در منی مستقر شده، تمام گوشت ها پس از ذبح، بسته بندی و برای فقرای جهان اسلام فرستاده می‌شود.
براساس اعلام بانک توسعه اسلامی که طرح قربانی حج زیر نظر آن اجرا می‌شود، توزیع گوشت‌ها پس از معاینه، از همان روز عید شروع می‌شود. بخشی از گوشت‌های قربانی‌شده به حاجی‌ها و فقیران حاضر در منا داده می‌شود و باقی گوشت‌ها هم از راه‌های دریایی و زمینی به کشورهایی مثل اردن، سوریه، لبنان و فلسطین در صورت اجازه‌ی رژیم صهیونیستی فرستاده می‌شود.
ارسال این گوشت‌ها به کشورهای دیگری چون افغانستان، پاکستان، مالی، نیجر، سودان، سنگال، جیبوتی، سومالی، کنیا، دارالسلام، تانزانیا، کومور، موزامبیک، بنگلادش، موریتانی، گینه، سیرالئون، آلبانی و بوسنی در روزهای بعدی و از راه دریا انجام می‌شود. هر سال بخشی از گوشت قربانی‌ها نیز به کشور ایران فرستاده می‌شود. (2)
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــ
1. مکارم شیرازی، ناصر و عده‌ای دیگر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج ۱۴، سوره حج، ص ۸۲٫
2. به نقل از خبرگزاری ایسنا