پاسخ:

قرآن کریم می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا یغْفِرُ أَنْ یشْرَک بِهِ وَ یغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِک لِمَنْ یشَاءُ وَ مَنْ یشْرِک بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَی إِثْمًا عَظِیمًا»(۱) یعنی: خداوند نمی‌‌بخشاید اینکه به او شرک ورزیده شود، اما غیر از شرک را بر کسانی که مشیّتش اقتضاء کند، می‌بخشاید و هر کس که شرک به خدا آورد به دروغی که بافته گناهی بزرگ مرتکب شده است..

همچنین می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا یغْفِرُ أَنْ یشْرَک بِهِ وَ یغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِک لِمَنْ یشَاءُ وَ مَنْ یشْرِک بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِیدًا»(۲) یعنی: خداوند نمی‌‌بخشاید اینکه به او شرک ورزیده شود، اما غیر از شرک را بر کسانی که مشیّتش اقتضاء کند می‌بخشاید، و کسی که به الله شرک بورزد مبتلا به گمراهی عمیقی شده است.

 

سرتاسر قرآن کریم، سخن از رحمت و بخشش الهی است و در سه آیه نیز با قاطعیت تمام تصریح نموده است که به غیر از شرک و یأس از رحمت الهی، همه گناهان هر کس را که بخواهد، یک جا می‌بخشد؛ « بگو‌ ای بندگان من که در ظلم نسبت به خود زیاده روی کرده‌اید از رحمت خدا نا امید نشوید، چون خدا همه گناهان را می‌بخشاید، همانا او غفور و رحیم است.» (۳)

بخشش لایزال الهی بدین معنا نیست که انسان گناهکار تا آخر بی مهابا سرکشی و عصیان نماید و هیچ گاه از کرده خود پشیمان نشده و توبه ننماید. چنین شخصی، نه تنها عاصی، بلکه مشرک می‌شود (دست کم بندگی هوای نفس خویش را می‌نماید) و هرگز به خدا و معاد ایمانی ندارد و یا از رحمت خدا ناامید است که این خود افترای بزرگی به ارحم الراحمین می‌باشد. پس مشمول عفو و بخشش نیز نمی‌‌گردد. ( بلکه توبه کننده و بر گردنده و اصرار نکننده. مشمول می‌گردد ).

درباره بخشیدن خدا گناهکاران را روایات فوق العاده زیاد است برای شاهد به روایت ذیل دقت نمایید.

جابر بن عبدالله انصاری نقل می‌کند: زنی نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و عرض کرد: یا رسول اللَّه زنی که فرزند خود را کشته، آیا فرصت توبه دارد؟ پیامبر فرمود: قسم به خداوندی که جان محمد به دست اوست، اگر او هفتاد پیغمبر را کشته باشد؛ بعد از آن، توبه کند و پشیمان شود و خدا بداند که دیگر آن گناه را انجام نمی‌‌دهد، خدا حتما توبه او را قبول می‌کند و از او در می‌گذرد. به درستی که درِ توبه به اندازه فاصله میان مشرق و مغرب باز است و یقیناً توبه کننده از گناه، مانند کسی است که هیچ گناهی مرتکب نشده است. »(۴)

 

پی نوشت ها:

۱. النساء: ۴۸.

۲. النساء: ۱۱۶.

۳. الزمر: ۵۳.

۴. نوری، مستدرک الوسائل، نشر آل البیت، قم، ۱۴۳۰ق. ج ۱۲ ص ۱۳۱ باب ۸۷