پاسخ:
قدرت شیطان در محدوده وسوسه و القائات اوست و هرگز سبب سلب اختیار از انسان نیست. بله محور اندیشههای شیطانی نفس اماره است، در واقع نفس اماره به منزله عامل نفوذی برای شیطان محسوب میشود: «و ما انسان را آفریدهایم و میدانیم که نفس او چه وسوسهای به او میکند، و ما از شاهرگ (او) به او نزدیکتریم».(1) همانگونه که خداوند تبارک و تعالی میفرماید: «در حقیقت، تو را بر بندگان من تسلطی نیست، مگر کسانی از گمراهان که تو را پیروی میکنند».(2) حدود تسلط شیاطین وسوسه قلبی و دعوت و بهتر نمایاندن بدیها و بالعکس است و جز این تسلطی ندارند و کسی را به انجام کاری مجبور نمیکنند و در قرآن مجید هر چه در مورد کار آنها گفته شده، به همین اصل بر میگردد لذا در جای دیگر فرمود: «وَ ما کانَ لِیَ عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لی...»؛و من به خلاف حقیقت شما را وعده دادم و خلف وعده کردم و بر شما (برای وعده دروغ خود) هیچ حجت و دلیل قاطعی نیاوردم و تنها شما را فراخواندم و شما اجابتم کردید،(3) هرچند کارهای دیگری هم در حیطه قدرت شیطان قرار میگیرد که از برخی آیات استفاده میشود؛ مانند:
زینت دادن کارهای بد در نظر انسانها، مشارکت در اموال و اولاد، وعده دادن، ایجاد فراموشی در انسان و... .(4)
پی نوشت ها:
1. ق،(50) 16.
2. حجر،( 15) 42.
3. ابراهیم،(14) 22.
4- محمد،(47) 25.
موضوع: