پرسش:
مازیار کی بود؟ علیه کی قیام کرد؟ چرا شکست خورد؟
پاسخ:
در دوره اول خلافت عباسی از طرف ایرانیان قیام های متعددی از جمله قیام «سنباد»، «ابن مقنع»، «استادسیس» به وقوع پیوست که اکثر به خونخواهی «ابومسلم خراسانی» بود و رنگ و بوی ایرانی نداشت، بجز دو قیام که با نگاه به ایران پیش از اسلام آغاز شد. این دو قیام عبارت بود از قیام «بابک» و قیام «مازیار». از آنجا که ایرانیان نگاه مثبتی به ایران پیش از اسلام نداشتند این قیام ها از طرف مردم حمایت نشد، چرا که ایرانیان انگیزه ای برای برگشت به ایران پیش از اسلام نداشتند و نه تنها این دو قیام را یاری نکردند بلکه هر دو به دست خود ایرانیان سرکوب شد.
یکی از این دو قیام قیام «مازیار» بود، رهبر این قیام مازیار ابتدا به نفع مامون به جنگ مردم طبرستان رفته و برخی از مناطق آن را فتح کرد. مأمون به پاس این خدمت نام وی را تغییر داده و «محمد» گذاشت و درجه اسپهبد بر او نهاد. اما بعد از مأمون در زمان معتصم عباسی علیه خلیفه قیام کرد و این قیام در مقابل اسلام قرار داشت.(1)
علت قیام وی بر علیه حکومت عباسی را تحریک «افشین» یکی از دولت مردان ایرانی خلافت عباسی می دانند. افشین یکی دیگر از دولت مردان ایرانی زمان معتصم است. او همان کسی است که قیام بابک خرمدین را سرکوب کرد. افشین که با «عبدالله بن طاهر» حاکم خراسان رقابت داشت، مازیار را تحریک کرد تا در مقابل عبدالله قرار گیرد تا موجبات ضعف وی را فراهم سازد. مازیار نه تنها در مقابل عبدالله بلکه در مقابل خلیفه وقت قرار گرفت.(2)
معتصم، عبدالله بن طاهر را مامور سرکوب قیام مازیار کرد . عبدالله که خود ایرانی بود بر مازیار غلبه یافت و او را دستگیر کرده و روانه عراق نمود. در بازرسی از دفاتر مازیار به نامه افشین رسیدند و این کار موجبات گرفتاری افشین را نیز فراهم کرد. افشین و مازیار هر دو به اعدام محکوم شدند.(3)
امروزه باستان گرایان قیام مازیار را تمجید کرده و آن را رهایی از یوغ اسلام معرفی می کنند. اما نمی گویند که این قیام توسط مردم خراسان که ایرانی بودند به فرماندهی عبدالله بن طاهر ایرانی سرکوب شد.
نمی گویند که افشین ایرانی به وی خیانت کرد و وعده حمایت از او را داد اما حمایتش نکرد.
عجیب آنکه برای نشان دادن روحیه اعتراضی مردم نسبت به اسلام، دست به مصادره قیامهایی دیگر می کنند تا تعداد قیامها زیاد جلوه دهند و عجیب تر آن که نام افشین قاتل بابک و خیانت کننده به مازیار و حتی نام عبدالله بن طاهر را نیز در کنار مبارزان ایرانی علیه اسلام می آورند.
واقعیت آن است که مردم ایران در سده های اولیه تا زمان قاجار هیچ ارادتی به ایران باستان از خود نشان نمی دادند. و حتی قیامهایی که با شعار ملی گرایانه به وقوع می پیوست را حمایت نمی کردند که هیچ، در سرکوبی آن نیز شرکت می نمودند.
قیام بابک خرمدین توسط افشین و با حمایت قاطبه مردم ایران سرکوب شد.
قیام مازیار توسط عبدالله بن طاهر و با حمایت قاطبه مردم ایران سرکوب شد.
این واقعیتی است که امروزه باستان گرایان آن را پنهان کرده و قصد دارند از بابک و مازیار قهرمان ملی بسازند و حال آنکه پدران خودشان به دلیل ارادت به اسلام این قیامها را تار و مار کردند.
بنابراین از زمان قاجار تا کنون یک طرف قضیه را با آب و تاب گفته اند و اما یک طرف قضیه را مسکوت گذاشته اند:
طرف اول که این دو شخص بر ضد اسلام قیام کردند را با آب و تاب بیان کرده اند. کتاب نوشته و یا در کتابهای زیادی از آنها نام برده اند.
طرف دیگر که رفتار مردم ایران هم عصر این دو قیام با این دو قیام و رهبران آن بوده مسکوت مانده است. چراکه روشن فکران معاصر در صدد بهره برداری از این دو قیام به نفع اهداف اسلام ستیزانه خود هستند و می خواهند چنین وانمود کنند که بعد از ورود اسلام به ایران، همه ملت ایران یکارچه در مقابل مسلمانان بودند لذا اگر همه واقعیت را بگویند به این هدف نخواهند رسید.
نمی گویند که بابک و مازیار توسط خود ایرانی ها سرکوب شدند.
نمی گویند بابک و مازیار توسط قاطبه مردم ایران حمایت نشدند.
نمی گویند که مردم ایران بین بابک و مازیار ضد اسلام و معتصم خلیفه ستمکار عباسی، باز خلیفه را بر امثال بابک ترجیج می دادند.
پی نوشت ها:
1.ابن فقیه،كتاب البلدان، تحقيق يوسف الهادى، بيروت، عالم الكتب، 1416ق، ص571.
2.طبري، تاريخ ، تحقيق محمد أبو الفضل ابراهيم ، بيروت، دار التراث ، 1387، ج9، ص80.
3. البدء و التاريخ، مطهر بن طاهر المقدسى (م 507)، بور سعيد، مكتبة الثقافة الدينية، ج6، ص119.
http://askdin.com/comment/1051587#comment-1051587