حدیثی از پیامبر (ص) درباره کورش

پرسش:
«جلال الدين سيوطی» از عالمان اهل سنت، (درالمنثور، ج4، ص 165) به نقل از «ابن جرير» حدیثی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) در باره بنی اسرائیل و سرکشی آن ها، سپس سرکوب شدنشان توسط «بخت النصر» و پس از آن، رهایی آن ها توسط «کوروش» و... بیان می کند.
می خواهم بدانم این حدیث از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) در تمجید و ستایش کوروش، آیا واقعیت دارد یا خیر؟

 

پاسخ:

اگر منظورتان بررسی حدیثی است و این که اصلا چنین حدیثی با این عبارات داریم یا نه؟ باید عرض کنم چنین حدیثی در منابع روایی شیعه ـ اعم از منابع روایی طراز اول و غیر آن ـ نیامده است؛ حتی در منابع روایی طراز اول اهل سنت نیز نیست.

این روایت، ظاهرا یک تک روایت است که «ابن جریر طبری» در «جامع البیان» و ... آورده و بقیه هم به استناد به آن، آن را آورده اند، یعنی این گونه نیست که چند نقل مختلف داشته باشیم؛ یک نقل است.

بنابر این؛

از نظر روایی نمی توان چنین نقلی را به معصوم نسبت داد و نمی توان گفت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) چنین روایتی بیان فرموده باشند.

مطلب دیگر

لازم به ذکر است در مباحث تفسیری و در حوزه تطبیق دادن آیات بر مصادیق و افراد، در دو جا برخی مفسران به کورش اشاره کرده اند؛ البته در همین زمینه هم بین مفسران اختلاف نظر هست ولی از باب احتمال، مطرح شده است.

یکی ذیل آیات مربوط به بنی اسرائیل و دو بار طغیان و فساد آن ها در زمین و سرکوب شدن و سپس پیروز شدنشان است: «وَ قَضَيْنا إِلى‏ بَني‏ إِسْرائيلَ فِي الْكِتابِ لَتُفْسِدُنَ‏ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ ...»(1)

در این جا برخی از مفسران برای تطبیق تاریخی، به آزاد شدن بنی اسرائیل و سرزمین آن ها از سلطه بخت النصر، توسط کورش اشاره دارند.

مورد دیگر، ذیل آیات مربوط به «ذو القرنین» است: «وَ يَسْئَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ‏ ...»(2)

برخی از مفسران برای تطبیق ذوالقرنین با شخصیت های تاریخی، احتمال هایی مطرح کرده اند، مثل اسکندر، کورش و... .

 

نکته:

این اشاره ها در حد احتمال است و موافقان و مخالفان زیادی دارد که هر کدام برای اثبات نظر، به ادله و قرائنی استشهاد می کنند.

اگر هم بخواهید از نظر تاریخی، موضوع را بررسی فرمایید، می توانید به تاپیک های ذیل مراجعه کنید:
کورش از واقعیت تا افراط و تفریط
آیا باستان گرا ها می توانند ثابت کنند کوروش همان ذوالقرنین است؟

 

پی نوشت ها:
1. اسراء: 17/ 4 – 6.
2. کهف 18/ 83 تا 98.

 

http://askdin.com/comment/1050502#comment-1050502