پرسش:
آیا دعای «یا جلیل الجبار» منبع معتبری دارد؟
پاسخ:
در سایت ها و فضای مجازی، دعایی به نام دعای «جلیل الجبار» مشهور است و برای این دعای چند سطری، ثواب های بسیار زیاد و چه بسا عجیب و غریبی بیان شده است؛ ولی باید عرض کنم این دعا در هیچ یک از کتب روایی و منابع حدیثی و دعایی، یافت نشد؛ لذا از نظر روایی و حدیثی، ارزش و اعتباری ندارد و اصلا نمی توان آن را دعای صادر شده از معصوم دانست و به معصوم نسبت داد.
البته مضمون و محتوای این دعا، مشکل خاصی ندارد ولی به صراحت باید گفت چنین دعایی از معصوم صادر نشده است.
نکته:
یکی از مواردی که زمینه شک به جعلی بودن یک حدیث را فراهم می کند، ثواب های عجیب و غریب و بسیار زیادی است که برای یک دعای ساده بیان شده است، مثلا در همین مورد گفتگو، برای دعای معروف به «جلیل الجبار» این ثواب ها و آثار شمرده شده:
«360 حج، 360 ختم قرآن، 360 آزادسازی بنده، 360 دینار صدقه، 360 اندوهگین را شاد کردن، از بین بردن فقر، برداشتن سؤال نکیر و منکر، گذشتن از پل صراط، ایمن از مرگ ناگهانی، ایمن از فشار و تنگی قبر، ایمن از جهنم، ایمن از ظلم ظالم.»
می دانیم رفتن به حج، هم زحمت هم هزینه زیادی دارد هم چنین ختم کامل قرآن کریم وقت و زحمت زیادی می خواهد و نیز سایر آثار و ثواب هایی که برای این دعا گفته شده است؛ چگونه متصور است با خواندن سه چهار سطر، ثواب یک برابر که هیچ، ثواب 360 برابری حج و ختم قرآن و... به انسان داده شود.
روش و سیره معصومین (علیهم السلام) چنین نبوده که برای یک دعای ساده، این گونه ثواب دهی بی حد و حساب داشته باشند، لذا در چنین مواردی مثل دعای «جلیل الجبار» حتما باید به دنبال سند آن بود تا از صدورش از معصوم اطمینان حاصل کرد.
لازم به ذکر است، این دعا در منابع حدیثی و روایی (ولو منابع دست چندم) اصلا یافت نشد تا نوبت برسد به این که سند و اتصال آن به معصوم را بررسی کنیم.
بنابر این:
چنین دعایی در منابع روایی و دعایی نداریم و نمی توان آن را به معصوم نسبت داد.