پرسش:
آیا حرز و یا دعایی برای در امان ماندن از بیماری ها وجود دارد که همراه خودمان داشته باشیم یا بخوانیم؟
پاسخ:
صدقه دادن و مداومت بر خواندن روزانه آیت الکرسی، سوره های حمد، توحید، ناس، فلق و... هم چنین خواندن ادعیه از جمله زیارت عاشورا توصیه می شود. این آیات و سوره ها را هم می توان نوشت و به همراه داشت.
در ادامه به برخی ادعیه، حرزها و تعویذها اشاره می شود:
رقعة الجیب
حرز و تعویذی است که امام رضا (علیه السلام) می فرمایند هر کس این حرز و تعویذ را همراه داشته باشد، بلا از او دفع می شود و حرز و امانی است از شر شیطان:
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ بِسْمِ اللَّهِ إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِيًّا أَوْ غَيْرَ تَقِيٍّ أَخَذْتُ بِاللَّهِ السَّمِيعِ الْبَصِيرِ عَلَى سَمْعِكَ وَ بَصَرِكَ لَا سُلْطَانَ لَكَ عَلَيَّ وَ لَا عَلَى سَمْعِي وَ لَا عَلَى بَصَرِي وَ لَا عَلَى شَعْرِي وَ لَا عَلَى بَشَرِي وَ لَا عَلَى لَحْمِي وَ لَا عَلَى دَمِي وَ لَا عَلَى مُخِّي وَ لَا عَلَى عَصَبِي وَ لَا عَلَى عِظَامِي وَ لَا عَلَى مَالِي وَ لَا عَلَى مَا رَزَقَنِي رَبِّي سَتَرْتُ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ بِسِتْرِ النُّبُوَّةِ الَّذِي اسْتَتَرَ أَنْبِيَاءُ اللَّهِ بِهِ مِنْ سَطَوَاتِ الْجَبَابِرَةِ وَ الْفَرَاعِنَةِ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِي وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِي وَ إِسْرَافِيلُ عَنْ وَرَائِي وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَمَامِي وَ اللَّهُ مُطَّلِعٌ عَلَيَّ يَمْنَعُكَ مِنِّي وَ يَمْنَعُ الشَّيْطَانَ مِنِّي اللَّهُمَّ لَا يَغْلِبُ جَهْلُهُ أَنَاتَكَ أَنْ يَسْتَفِزَّنِي وَ يَسْتَخِفَّنِي اللَّهُمَّ إِلَيْكَ الْتَجَأْتُ اللَّهُمَّ إِلَيْكَ الْتَجَأْتُ اللَّهُمَّ إِلَيْكَ الْتَجَأْتُ»(1)
تعویذی دیگر
«و عن الصادق (علیه السلام) أحب أن يكون في غلاف سيف المؤمن أو تحت خاتمه، أو تحت عمامته هذا الدعاء يأمن من طوارق الليل و النهار»؛ از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: خوب است (دوست دارم) این دعا در غلاف شمشیر مؤمن یا زیر انگشتر و یا زیر عمامه اش باشد تا از حوادث شب و روز در امان بماند.(2)
آن دعا این است:
«يَا مَنْ هُوَ يَا مَنْ لَيْسَ هُوَ إِلَّا هُوَ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ يَا حَيّاً لَا يَمُوتُ يَا حَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ يَا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ كُنْ لِفُلَانِ بْنِ فُلَانٍ دِرْعاً حَصِيناً وَ حِصْناً مَنِيعاً يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ»
«سید ابن طاووس»(ره) در روایتی می آورد که جبرئیل (علیه السلام) بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نازل شد و این حرز و تعویذ را آورد و عرض کرد به همراه آیه شریفه «وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً»(3) نوشته و در نوک شمشیر علی بن ابیطالب (علیه السلام) قرار داده شود، بعد از آن، شکستی برایش نخواهد بود.(4)
دعای امام سجاد (علیه السلام) در طلب سلامت و عافیت
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْبِسْنِي عَافِيَتَكَ، وَ جَلِّلْنِي عَافِيَتَكَ، وَ حَصِّنِّي بِعَافِيَتِكَ، وَ أَكْرِمْنِي بِعَافِيَتِكَ، وَ أَغْنِنِي بِعَافِيَتِكَ، وَ تَصَدَّقْ عَلَيَّ بِعَافِيَتِكَ، وَ هَبْ لِي عَافِيَتَكَ وَ أَفْرِشْنِي عَافِيَتَكَ، وَ أَصْلِحْ لِي عَافِيَتَكَ، وَ لَا تُفَرِّقْ بَيْنِي وَ بَيْنَ عَافِيَتِكَ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَافِنِي عَافِيَةً كَافِيَةً شَافِيَةً عَالِيَةً نَامِيَةً، عَافِيَةً تُوَلِّدُ فِي بَدَنِي الْعَافِيَةَ، عَافِيَةَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ.
وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِالصِّحَّةِ وَ الْأَمْنِ وَ السَّلَامَةِ فِي دِينِي وَ بَدَنِي، وَ الْبَصِيرَةِ فِي قَلْبِي، وَ النَّفَاذِ فِي أُمُورِي، وَ الْخَشْيَةِ لَكَ، وَ الْخَوْفِ مِنْكَ، وَ الْقُوَّةِ عَلَى مَا أَمَرْتَنِي بِهِ مِنْ طَاعَتِكَ، وَ الِاجْتِنَابِ لِمَا نَهَيْتَنِي عَنْهُ مِنْ مَعْصِيَتِكَ.
اللَّهُمَّ وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِالْحَجِّ وَ الْعُمْرَةِ، وَ زِيَارَةِ قَبْرِ رَسُولِكَ، صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ رَحْمَتُكَ وَ بَرَكَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَى آلِهِ، وَ آلِ رَسُولِكَ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ أَبَداً مَا أَبْقَيْتَنِي فِي عَامِي هَذَا وَ فِي كُلِّ عَامٍ، وَ اجْعَلْ ذَلِكَ مَقْبُولًا مَشْكُوراً، مَذْكُوراً لَدَيْكَ، مَذْخُوراً عِنْدَكَ.
وَ أَنْطِقْ بِحَمْدِكَ وَ شُكْرِكَ وَ ذِكْرِكَ وَ حُسْنِ الثَّنَاءِ عَلَيْكَ لِسَانِي، وَ اشْرَحْ لِمَرَاشِدِ دِينِكَ قَلْبِي.
وَ أَعِذْنِي وَ ذُرِّيَّتِي مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، وَ مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ و الْعَامَّةِ وَ اللَّامَّةِ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ سُلْطَانٍ عَنِيدٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ مُتْرَفٍ حَفِيدٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ ضَعِيفٍ وَ شَدِيدٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ شَرِيفٍ وَ وَضِيعٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ صَغِيرٍ وَ كَبِيرٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ قَرِيبٍ وَ بَعِيدٍ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ مَنْ نَصَبَ لِرَسُولِكَ وَ لِأَهْلِ بَيْتِهِ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ، وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ دَابَّةٍ أَنْتَ آخِذٌ بِناصِيَتِها، إِنَّكَ عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَنْ أَرَادَنِي بِسُوءٍ فَاصْرِفْهُ عَنِّي، وَ ادْحَرْ عَنِّي مَكْرَهُ، وَ ادْرَأْ عَنِّي شَرَّهُ، وَ رُدَّ كَيْدَهُ فِي نَحْرِهِ.
وَ اجْعَلْ بَيْنَ يَدَيْهِ سُدّاً حَتَّى تُعْمِيَ عَنِّي بَصَرَهُ، وَ تُصِمَّ عَنْ ذِكْرِي سَمْعَهُ، وَ تُقْفِلَ دُونَ إِخْطَارِي قَلْبَهُ، وَ تُخْرِسَ عَنِّي لِسَانَهُ، وَ تَقْمَعَ رَأْسَهُ، وَ تُذِلَّ عِزَّهُ، وَ تَكْسُرَ جَبَرُوتَهُ، وَ تُذِلَّ رَقَبَتَهُ، وَ تَفْسَخَ كِبْرَهُ، وَ تُؤْمِنَنِي مِنْ جَمِيعِ ضَرِّهِ وَ شَرِّهِ وَ غَمْزِهِ وَ هَمْزِهِ وَ لَمْزِهِ وَ حَسَدِهِ وَ عَدَاوَتِهِ وَ حَبَائِلِهِ وَ مَصَايِدِهِ وَ رَجِلِهِ وَ خَيْلِهِ، إِنَّكَ عَزِيزٌ قَدِيرٌ»(5)
ترجمه
بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و جامه عافيت خويش بر تن من بپوش و مرا در عافيت خود فرو پوشان و در حصار عافيت خود جاى ده و به عافيت خود گرامى دار و به عافيت خود بى نياز فرماى و عافيت خود به من بخش و عافيت خود به من ارزانى دار و عافيت خود براى من بگستران و عافيت خود در خور من گردان و ميان من و عافيت خود در دنيا و آخرت جدايى ميفكن.
بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا عافيت ده، عافيتى كفايت كننده و شفا بخش و عالى و افزاينده، عافيتى كه از آن در تن من تندرستى زايد، عافيت اين جهانى و آن جهانى.
اى خداوند، بر من احسان نماى به اعطاى تندرستى و امنيت و سلامت در دين من و جسم من. و مرا به ارزانى داشتن بصيرت دل و نفاذ امر و خشيت در برابر عظمت تو و خوف از تو بنواز و نيرويم ده بر طاعتى كه بدان فرمان داده اى و اجتناب از هر معصيت كه از آن نهى فرموده اى.
اى خداوند، بر من احسان نماى به اعطاى نعمت اداى حج و عمره و زيارت قبر پيامبرت ـ صلوات تو و رحمت تو و بركات تو بر او و آلش باد ـ و زيارت خاندان پيامبرت ـ بر ايشان سلام باد ـ همواره تا هرگاه كه مرا زندگى بخشيده اى در اين سال و هر سال ديگر، زيارتى كه مقبول و مشكور تو افتد و تو را در نظر آيد و در نزد تو ذخيره روز بازپسين باشد.
اى خداوند، زبانم را به حمد خود و شكر خود و ذكر خود و ثناى نيک خود گويا كن و دريچه هاى دلم را در برابر مقاصد دين خود بگشاى.
اى خداوند، مرا و ذريّه مرا از شيطان رجيم در پناه خود دار و از آسيب هر گزنده زهر دارنده و هر بيم و هراس و بلا و چشم زخم در امان دار و از شر هر شيطان سركش و هر پادشاه ستمگر كينه توز و هر مخدوم غرقه در ناز و نعمت و هر ناتوان و نيرومند و هر بلند پايه و فرومايه و هر خرد و كلان و هر نزديك و دور و هر كس ـ از پريان و آدميان ـ كه به خلاف رسول تو و اهل بيت او برخاسته و هر جنبنده اى كه زمامش به دست قدرت توست، پناه ده. تو كه فرمانرواى دادگر و راستكارى.
بار خدايا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و هر كس را كه با نيّتى پليد آهنگ من كند، از من بازگردان و مكر او از من دور دار و آسيبش از من دفع فرماى و نيرنگش را بر سر او زن.
بار خدايا، در برابر او سدّى بر آر تا ديده اش از ديدن من نابينا گردد و گوشش از آن چه درباره من گويند ناشنوا. و در قلب او را قفل بر نه كه ياد من بدان در نيايد. و زبانش را از بردن نام من لال كن و سرش فرو كوب و عزّتش را به ذلّت آور و باد غرور از سرش بيرون بر و از همه زيان هاى او و بدی هاى او و غمّازى او و غيبت كردن او و عيبجويى او و رشک بردن او و عداوت او و بندها و دام هاى او و پيادگان و سواران او، مرا در امان دار. انّك عزيزٌ قدير.(6)
مناجات استعاذه به خداوند و پناه بردن به او
«وَ رُوِيَ عَنِ النَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ دَفَعَ إِلَيَّ جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى هَذِهِ الْمُنَاجَاةَ فِي الِاسْتِعَاذَةِ:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ مُلِمَّاتِ نَوَازِلِ الْبَلَاءِ وَ أَهْوَالِ [عَظَائِمِ] الضَّرَّاءِ، فَأَعِذْنِي رَبِّ مِنْ صَرْعَةِ الْبَأْسَاءِ، وَ احْجُبْنِي عَنْ سَطَوَاتِ الْبَلَاءِ، وَ نَجِّنِي مِنْ مِفَاجِئَاتِ النِّقَمِ، وَ احْرُسْنِي مِنْ زَوَالِ النِّعَمِ وَ مِنْ زَلَلَ الْقَدَمِ، وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ رَبِّ فِي حِمَى عِزِّكَ وَ حِيَاطَةِ حِرْزِكَ مِنْ مُبَاغَتَةِ الدَّوَائِرِ وَ مُعَاجَلَةِ الْبَوَائِرِ، اللَّهُمَّ رَبِّ وَ أَرْضَ الْبَلَاءِ فَاخْسِفْهَا، وَ جِبَالَ السُّوءِ فَانْسِفْهَا، وَ كُرَبَ الدَّهْرِ فَاكْشِفْهَا، وَ عَوَائِقَ الْأُمُورِ فَاصْرِفْهَا، وَ أَوْرِدْنِي حِيَاضَ السَّلَامَةِ، وَ احْمِلْنِي عَلَى مَطَايَا الْكَرَامَةِ، وَ اصْحَبْنِي إِقَالَةَ الْعَثْرَةِ، وَ اشْمَلْنِي سَتْرَ الْعَوْرَةِ، وَ جُدْ عَلَيَّ رَبِّ بِآلَائِكَ وَ كَشْفِ بَلَائِكَ وَ دَفْعِ ضَرَّائِكَ، وَ ادْفَعْ عَنِّي كَلَاكِلَ عَذَابِكَ، وَ اصْرِفْ عَنِّي أَلِيمَ عِقَابِكَ، وَ أَعِذْنِي مِنْ بَوَائِقِ الدُّهُورِ، وَ أَنْقِذْنِي مِنْ سُوءِ عَوَاقِبِ الْأُمُورِ، وَ احْرُسْنِي مِنْ جَمِيعِ الْمَحْذُورِ، وَ اصْدَعْ صَفَاةَ الْبَلَاءِ عَنْ أَمْرِي، وَ اشْلُلْ يَدَهُ عَنِّي مَدَى عُمُرِي، إِنَّكَ الرَّبُّ الْمَجِيدُ الْمُبْدِئُ الْمُعِيدُ الْفَعَّالُ لِمَا يُرِيد» (7)
ترجمه
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روایت شده که فرمودند: جبرئیل، این مناجات در استعاذه را از طرف خداوند تبارک و تعالی به من داد:
خدایا، از مصائب بلاهای پیش آمده و هراس‌های بدحالی‌های بزرگ به تو پناه می آورم، پس پروردگارا از تباهی تنگدستی پناهم بده و از حملات بلا محفوظم بدار و از انتقام های ناگهانی رهایی ام بخش و از زوال نعمت ها و لغزش گام ها پناهم ده و قرارم ده خدایا در میدان عزّتت و حفاظ نگهداری ات از حوادث ناگوار ناگهانی روزگار و شتابگیری مصائب، خدایا، پروردگارا و زمینِ بلا را فرو بر و میدان محنت ها را سخت بلرزان، و آفتاب حوادث ناگوار را تیره کن و کوه های بدی را متلاشی گردان و گرفتاری های روزگار را برطرف فرما و موانع کارها را از من بگردان و مرا به حوض های سلامت وارد کن و بر مرکب های کرامت سوار فرما و با نادیده گرفتن لغزش، همراهم باش و مرا با پوشاندن عیب فراگیر و به عطاهای برجسته ات و برطرف کردن بلایت و دفع پریشان حالی ات، پروردگارا به من بخشش آر و توده های عذابت را از من دور کن و کیفر دردناکت را از من بگردان و از حوادث روزگار پناهم ده و از بدی سرانجام کارها نجاتم بخش و از همه ناملایمات پاسم بدار و سنگ بلا را از کارم بشکن و دست بلا را تا پایان عمرم نسبت به من شل کن، به درستی که تو پروردگار بزرگوار، آغازگر، بازگرداننده ای و آنچه را بخواهی انجام دهنده ای.(8)
پی نوشت ها:
1. ابن طاووس، على بن موسى، مهج الدعوات و منهج العبادات، محقق/مصحح: كرمانى و محرر، ناشر: دار الذخائر ـ قم، 1411ق، چاپ اول، ص 33.
2. شبّر، عبدالله، طب الأئمة (عليهم السلام)، ناشر: دار الإرشاد ـ بيروت، 1428ق، چاپ سوم، ص 349.
3. طه: 20/ 111.
4. ابن طاووس، على بن موسى، الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان، محقق/مصحح: مؤسسة آل البيت (عليهم السلام)، ناشر: مؤسسة آل البيت (عليهم السلام) ـ قم، 1409 ق، چاپ اول، ص 82.
5. على بن الحسين(عليه السلام)، الصحيفة السجادية، ناشر: دفتر نشر الهادى ـ قم، 1376ش، چاپ اول، دعای 23، ص 112 و 113.
6. على بن الحسين(عليه السلام)، الصحيفة السجادية، مترجم: آيتى، عبد المحمد، ناشر: سروش ـ تهران، 1375ش، چاپ دوم، ص 151.
7. قطب الدين راوندى، الدعوات/سلوة الحزين، ناشر: انتشارات مدرسه امام مهدى(عجل الله تعالى فرجه الشريف) ـ قم، 1407ق، چاپ اول، ص 82 و 83، ح 207.
8. ترجمه حسین انصاریان.