پرسش:
چیز زیادی از دعاهای عربی نمی فهمیم، آیا دعاها را به زبان فارسی بخوانیم بهتر نیست؟
پاسخ:
در این زمینه نکاتی خدمتتان عرض می شود:
1. در قرآن کریم آمده: «وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني أَسْتَجِبْ لَكُمْ»؛ پروردگار شما گفته است: مرا بخوانيد تا (دعاى) شما را بپذيرم.(1)
در این آیه هیچ قید و شرطی برای دعا کردن نیامده است.
2. هر انسانی با هر زبانی می تواند در درگاه الهی دعا کرده و با خداوند متعال ارتباط برقرار کند. دعا به زبان فارسی و یا خواندن ترجمه فارسی دعا ـ حتی در قنوت نماز و بنابر نظر برخی از مراجع تقلید ـ نیز صحیح است.
3. ترجمه نمی تواند حق مطلب را ادا کند، یعنی نمی تواند عمق و ژرفای معنا و مفهوم دعا را به مخاطب منتقل کند.
به بیان دیگر؛ ترجمه، در رساندن همه مفهوم و حقایق و معارف عمیق، ناکارآمد است.
آن افق بلند و آن حلاوت خاصی که در دعا هست، لزوما با ترجمه، منتقل نمی شود.
تازه همه این ها بر این فرض است که مترجم، صحیح و کامل، متن عربی را ترجمه کرده باشد؛ اگر مترجم در این زمینه ضعف داشته باشد، مشکلی مضاعف است.
4. دعای مأثور (دعایی که از معصوم رسیده)، از زبان والاترین، کاملترین و پاک ترین انسان ها است و الفاظ و عبارات آن بر روح و جان انسان، اثرگذار و تربیت کننده است. خصوصا که اساس دعا، بر تعالی روح و پاکی و معنویت استوار است.
5. هم زبانی و همراهی با معصوم، موجب انس و الفت بیشتر در دعا و ارتقای حالت معنوی و روحانی است.
6. تلاش برای یادگیری زبان عربی و یا لااقل برای روانخوانی، بسیار مفید است.
7. در کنار متن عربی، مطالعه ترجمه نیز خوب است زیرا نسبت به معنای دعا، آگاه تر شده و این می تواند در توجه و حضور قلب، مؤثر باشد.
پی نوشت:
1. غافر: 40/ 60.