پرسش:
در باره نماز «جعفر طیار» گفته شده که پس از اتمام نماز می توان تمام تسبیحات مربوط به هر دو رکعت را به جای مابین رکعات، بعد از سلام دادن خواند؟
پاسخ:
بله، روایت داریم که می توان در شرائطی، نماز جعفر طیار را بدون تسبیحات خواند؛ البته بعدش باید تسبیحاتش را بخواند:
«سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) يَقُولُ مَنْ كَانَ مُسْتَعْجِلًا يُصَلِّي صَلَاةَ جَعْفَرٍ مُجَرَّدَةً ثُمَّ يَقْضِي التَّسْبِيحَ»
شنیدم امام صادق (علیه السلام) فرمودند: کسی که عجله دارد، می تواند نماز جعفر طیار را بدون تسبیحات بخواند سپس تسبیحات را قضا کند.(1)
«صدوق»(ره) نیز همین روایت را با اندک تفاوتی در عبارت، آورده است.(2)
در روایت دیگری آمده که اگر در جایی از نماز، تسبیحاتش را فراموش کرد بگوید، هر وقت یادش آمد، تسبیحات را بگوید:
«وَ إِنْ نَسِيتَ التَّسْبِيحَ فِي رُكُوعِكَ أَوْ فِي سُجُودِكَ أَوْ فِي قِيَامِكَ فَاقْضِ حَيْثُ ذَكَرْتَ عَلَى أَيِّ حَالَةٍ تَكُونُ»
و اگر در رکوع، سجده یا قیام، فراموش کردی تسبیح بگویی، هر موقع و در هر حالی که یادت آمد، آن را قضا کن.(3)
هم چنین روایت داریم که شخص می تواند هر موقع از شبانه روز، این نماز را بخواند و حتی می تواند جزو نمازهای نافله اش حساب کند؛ صحیح است و به عنوان نماز جعفر طیار، محسوب می شود:
«وَ صَلِّ أَيَّ وَقْتٍ شِئْتَ مِنْ لَيْلٍ أَوْ نَهَارٍ مَا لَمْ يَكُنْ وَقْتُ فَرِيضَةٍ وَ إِنْ شِئْتَ حَسَبْتَهَا مِنْ نَوَافِلِكَ»(4)
شبیه همین روایت را «صدوق»(ره) نیز آورده است:
«و روى أبو بصير عن أبي عبد الله (علیه السلام) قال صل صلاة جعفر في أي وقت شئت من ليل أو نهار و إن شئت حسبتها من نوافل الليل و إن شئت حسبتها من نوافل النهار تحسبُ لَكَ مِنْ نَوَافِلِكَ وَ تُحْسَبُ لَكَ مِنْ صَلَاةِ جَعْفَرٍ (علیه السلام)»(5)
و نیز در روایت داریم که بعد از سوره «حمد» در رکعت اول سوره «عادیات»، رکعت دوم سوره «زلزال»، رکعت سوم سوره «نصر» و در رکعت چهارم سوره «توحید» را بخواند؛ و حتی می تواند در هر چهار رکعت بعد از سوره «حمد» سوره «توحید» (اخلاص) را بخواند:
«فَإِذَا أَرَدْتَ أَنْ تُصَلِّيَ فَافْتَتِحِ الصَّلَاةَ بِتَكْبِيرَةٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ تَقْرَأُ فِي أُولَاهَا فَاتِحَةَ الْكِتَابِ وَ الْعَادِيَاتِ وَ فِي الثَّانِيَةِ إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ وَ فِي الثَّالِثَةِ إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ فِي الرَّابِعَةِ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ إِنْ شِئْتَ كُلَّهَا بِ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ»(6)
در ضمن؛ کیفیت خواندن نماز «جعفر طیار» را می توانید در لینک ذیل مطالعه فرمایید:
نحوه خواندن نماز جعفر طیار
پی نوشت ها:
1. کلینی، الكافي، محقق/مصحح: غفاری و آخوندی، انتشارات دارالکتب اسلامیه ـ تهران، 1407ق، چاپ چهارم، ج 3، ص 466، ح 3.
2. ابن بابويه، من لا يحضره الفقيه، محقق/مصحح: غفارى، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، ـ قم، 1413ق، چاپ دوم، ج 1، ص 554، ح 1540.
3. منسوب به على بن موسى ـ امام هشتم (عليه السلام)، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا (عليه السلام)، محقق/مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام ـ مشهد، 1406ق، چاپ اول، ص 156.
4. همان، ص 155.
5. من لا يحضره الفقيه، پیشین، ج 1، ص 554، ح 1539.
6. الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا (عليه السلام)، ص 155.