پرسش:
آیا نیاز بشر به امام به عنوان یک الگو همیشه و دائمی است؟
پاسخ:
نیاز به یک الگوی رفتاری برای نوع انسانی که به طور کلی کامل نبوده و معصوم نیست یک نیاز همیشگی و دائمی است، این نیاز وابسته به زمان نیست تا با گذر زمان روزی رفع شود، بلکه وابسته به خود این نقص درونی انسان است. اما دو نکته دراین میان قابل طرح است:
نکته اول:
البته اینطور نیست که همه انسان بدون داشتن یک الگوی عملی از رشد و کمال باز بمانند و امکان رسیدن به سعادت برای ایشان ممکن نباشد، بلکه این امکان وجود دارد که برخی انسان ها به محض دانستن مسیر حق بدون هیچ الگویی در آن مسیر حرکت کرده و به سعادت برسند، اما حتی اگر برخی افراد چنین اراده ای داشته باشند، باز هم این عمومیت ندارد و نوع بشر عموما نیازمند یک الگوی رفتاری جامع هستند تا با دیدن عبادات او، اهل عبادت گردد، با دیدن پرهیزگاری او اهل تقوا شوند، و با دیدن تحمل سختی ها از جانب او، تحمل سختی ها برای ایشان آسان شود.
بنابراین این یک نیاز نوعی است، نه اینکه لزوما همه بدان نیاز داشته باشند. البته با این سخن فلسفه وجودی امام زیر سوال نمی رود چون عموم مردم نیازمند الگو هستند. علاوه براینکه وجود انسان کامل ثمرات مهمتر دیگری هم دارد.
نکته دوم:
این الگوگیری اگر چه با حضور امام شفاف تر و ملموس تر است، اما با خواندن سیره ائمه(علیهم السلام) هم قابل دسترسی است، همانطور که قرآن کریم پیامبر(صلی الله علیه و آله) را الگوی تمامی مومنان معرفی می کند درحالی که فقط مومنین نسل های ابتدایی ایشان را دیده اند؛ یا همچنین سیره امام حسین(علیه السلام) که ما از ایشان الگو می گیریم در مجاهدت و ایستادگی در برابر باطل و مانند آن.