دعای فردی یا جمعی

پرسش:
از علامه طباطبایی نقل شده که از دعا کردن فردی (فقط برای خود تنها) منع می کردند و می فرمودند برای جمع دعا کنید. و : من تا یادم می آید برای خودم دعای فردی نکرده ام و همیشه دعای گروهی میکردم.

در حالیکه در احادیث ، مثلا در دعاهای خمس عشر امام سجاد ، می بینیم که ضمیر یاء متکلم به کار رفته است و دعا برای فرد است نه جمع.

 

 

 پاسخ:
در سیره و بیان حضرات معصومین (سلام الله علیهم) هم دعای فردی وجود دارد، همچنانکه در دعای کمیل، عرفه، مناجات شعبانیه و... این چنین است و هم دعای عمومی یافت می شود. مانند این دعا که در ماه مبارک رمضان وارده شده، و عمومیت دارد:
«اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ

خدایا بفرست بر خفتگان در گور نشاط و سرور

اَللّهُمَّ اَغْنِ کُلَّ فَقیرٍ اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جایِعٍ اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ

خدایا دارا کن هر نداری را، خدایا سیر کن هر گرسنه ای را، خدایا بپوشان هر برهنه ای را

اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدینٍ اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ اَللّهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَریبٍ

خدایا ادا کن قرض هر قرضداری را، خدایا بگشا اندوه هر غمزده ای را، خدایا به وطن بازگردان هر دور از وطنی را

اَللّهُمَّ فُکَّ کُلَّ اَسیرٍ اَللّهُمَّ اَصْلِحْ کُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ الْمُسْلِمینَ

خدایا آزاد کن هر اسیری را، خدایا اصلاح کن هر فسادی را از کار مسلمین

اَللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریضٍ...
خدایا درمان کن هر بیماری را...» (1)

این امر نشان می دهد که هر دو نوع دعا را می توان داشت، چنین امری به حسب حالات روحی انسان است، که چنین تنوعی را می طلبد.
به عنوان مثال، بدن انسان نیاز به غذا دارد، و غذا به حسب حالات مختلف، باید متنوع باشد، روح آدمی هم نیاز به غذا دارد، دعا را می توان به عنوان غذای معنوی محسوب نمود، و لذا در این جا به حسب حالات انسان، همان بحث تنوع، پیش خواهد آمد.
گاهی اوقات حضرات معصومین (علیهم السلام)، به فقر ذاتی خویش، تجلّی هیبت و عظمت الهی بر قلب خویش  و...نظر می انداختند و آن ادعیه فردی را بیان می داشتند و گاهی در حالت نُصح و خیرخواهی بودند، و لذا آن ادعیه عام را عرضه می نمودند.
بنابراین با توجه به اشرافی که علامه، به مبانی دینی داشتند، فرمایش ایشان  را می توان ناظر به همان بخش دوم، یعنی حالات نصح و خیر خواهی حمل نمود، که در آن حالت خاص، صرفا به فکر خویش نبودند، بلکه دیگران را در نظر می گرفتند. یعنی اگر می خواستند برای شفای بیماری دعا کنند، دعا گروهی داشنتد، اگر می خواستند برای اداء قرض، دعا کنند، دعای جمعی داشتند و....

 پی نوشت:

1.كفعمى، ابراهيم بن على عاملى‏، المصباح للكفعمي(جنة الأمان الواقية)، دار الرضي(زاهدي)،قم،1405ق،ص618.

http://askdin.com/comment/1039010#comment-1039010