پرسش:
زعفر جنی که بود؟ چند سال عمر کرد؟ در کجا دفن شدند ؟
پاسخ:
در مورد زعفر جنی بحثی در منابع تاریخی و روایی معتبر وجود ندارد.(1) البته در برخی از روایات از اعلام یاری جنیان به امام حسین (علیه السلام) سخن به میان آمده است دراین باره مجلسی مینویسد: زمانی که امام حسین (علیه السلام) از مدینه حرکت کرد، گروهی از ملائکه برای پیشنهاد کمک خدمت آن حضرت آمدند و گروه هایی از مسلمانان و شیعیان جن برای کمک آمدند، اما حضرت در پاسخ جنیان فرمود: «خدا به شما جزای خیر دهد من مسئول کار خود هستم و محل و زمان قتل من نیز مشخص است. جنیان گفتند: اگر امر شما نبود همه دشمنان شما را می کشتیم. حضرت در پاسخ فرمود: ما بر این کار از شما تواناتریم، اما چنین نمی کنیم تا آنها که گمراه می شوند با اتمام حجت باشد و آنها که راه حق را می پذیرند با آگاهی و دلیل آشکار باشد.» (2) اما سخنی از زعفر جنی و حضور او در کربلا و اینکه چند سال عمر کردند و در کجا دفن شدند در هیچ منبعی وجود ندارد.
ظاهرا برای اولین بار ملا حسین کاشفی سبزواری در کتاب روضة الشهدا نام زعفر را بیان کرده است البته مشخص نیست وی این اسم را از کجا نقل کرده است در حالی که سخنش را به منبعی مستند نکرده است. ناگفته نماند که اعتبار کتاب روضة الشهدا به شدت پایین است.(3) برخی معتقدند که مرحوم بروجردی برای ایشان مجلس ختم گرفته اند این مطلب هم در آثار ایشان رویت نشده است. به نظر میرسد برخی در این باره دچار اشتباه شدند و مرحوم بروجردی را با عالمی دیگر به همین نام اشتباه گرفتند. زیرا شخصی به نام سید علی اصغر شفیع جابلقی بروجردی از علمای بروجرد در کتاب خود از حضور زعفر جنی در کربلا سخن گفته که البته در منابع معتبر چنین مطلبی نیست.(4) به نظر میرسد مرحوم شفیع جابلقی این مطلب را از روضة الشهدا اخذ کرده است. شهید مطهری(5) و محدث نوری(6) حضور زعفر جنی در کربلا را از تحریفات عاشورا میدانند.
پی نوشت:
- محدث نوری، لؤلؤ و مرجان، نشر آفاق، 1388ش، تهران، ص 252
- مجلسی، بحارالانوار، موسسه الوفا، 1404ق، بیروت، ج 44، ص 330
- قاضی طباطبائی، تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء، ارشاد، ۱۳۸۳ش، تهران، ص۶۶.
- جابلقی بروجردی، سید علی‌اصغر، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرواة، تحقیق: سید مهدی رجائی، کتابخانه مرعشی، ۱۴۱۰ق، قم، ج 2 ص 679
- مطهری، حماسه حسینی، صدرا، 1379ش، تهران، ج 1 ص 87
- محدث نوری همان.
- http://askdin.com/comment/1037107#comment-1037107