پرسش: در قران آمده یهود میگفتند ما به خاطر گناهانمان فقط مدتی در جهنم میمانیم و در جهنم جاویدان نخواهیم بود. خدا در جوابشان فرمود: آیا من به شما در این مورد تضمینی داده ام؟
اما ما هم معتقدیم اگر کسی مسلمان باشد ولی گناهکار، بعد از این که به اندازه گناهش در جهنم ماند از جهنم خارج می شود. آیا این حرف درست است؟
پاسخ:
خلود در جهنم معیار و ضوابط خاصی دارد. هر گناهکاری- از هر دین الهی باشد - در جهنم مخلد نمی شود بلکه گناهانی خاص و یا انجام گناه به گونه ای که تمام ظرف قلب فرد را پر نموده باشد معیار خلود در جهنم است. این توضیح مختصری از شرح استاد جوادی آملی بر قضیه خلود است که در ذیل به شکل مبسوط نقل می شود:
« معيار خلود در دوزخ اين است كه انسان (خواه يهودى يا مسيحى باشد يا در اسم مسلمان باشد) دست از گناه برندارد و خطايا همه هستى او را پر كرده باشد و سياهى گناه، همه سفيدى قلبش را پوشانده باشد... چنين كسى كه جايى از هويت او نيست كه گناه در آن نفوذ نكرده باشد، در واقع موحّد نيست وگرنه كسى كه به گناه بزرگ آلوده باشد، ولى گناه بر او احاطه نكرده، يعنى عقيده او به توحيد و اقرارش نسبت به وحى و رسالت محفوظ است، در دوزخ مخلّد نيست، بلكه ...، به مقدار معصيتش در آتش معذّب مى شود، سپس نجات مى يابد؛ كسى خالد در عذاب است كه در وجود خود جايى براى اعتقاد به توحيد و... باقى نگذاشته و پرده گناه، همه هستى او را فرا گرفته باشد.»(1)
بنابر این در پاسخ به سوال شما باید گفت خلود در جهنم برای هر کسی - مسلمان یا غیر مسلمان- ممکن است و هر کسی - مسلمان یا غیر مسلمان- هم توبه کند و جبران مافات نماید خداوند از او می پذیرد اما آنچه در خصوص یهودیان مطرح است این است که آنان با وجود گناهان بزرگی مانند بدعت و تحریف شرایع، حتی قائل به سوختن در آتش جهنم هم نبودند و خود را مانند گناهکاران دیگر هم نمیدانستند که متناسب با اعمالشان در آتش بسوزند لذا خداوند در آیاتی می فرماید:
وَقَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِنْدَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ؛ و گفتند جز روزهايى چند هرگز آتش به ما نخواهد رسيد بگو مگر پيمانى از خدا گرفته ايد كه خدا پيمان خود را هرگز خلاف نخواهد كرد يا آنچه را نمیدانید به دروغ به خدا نسبت مى دهيد(بقره/80)
1. تفسیر تسنیم، ذیل آیه 81 سوره مبارکه بقره:
http://www.portal.esra.ir/Pages/Index.aspx?kind=2&lang=fa&id=MTQzMA%3d%3d-nREPDCTwtA0%3d
http://askdin.com/comment/1035459#comment-1035459