پرسش:
در آیه 25 سوره نساء "متخذات اخدان" برای مردی است که قصدازدواج دارد اما حرمت آن به طورمطلق منظورنیست لطفا در این مورد توضیح دهید.
پاسخ:
در آیه 25 سوره مبارکه نساء بیان نشده که شما(مردان) دوست گیران پنهانی نباشید بلکه تعبیر «مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ» یعنی آن کنیزانی که میخواهید با آنان ازدواج کنید «مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ» نباشند یعنی از میان کنیزان با آنانی ازدواج کنید که این ویژگیها را داشته باشند:
«...مِنْ فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُمْ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَانْكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ...»
یعنی مومنه باشند، پاکدامن باشند، زناکار و دوستگیران پنهانی نباشند.
اینها صفات آن کنیزی است که در آیه شریفه توصیه میکند اگر با زن آزاد نمیتوانید ازدواج کنید از میان کنیزان با این گونه کنیز ازدواج کنید. لذا این آیه شریفه شاهدی بر حرمت دوستگیری مردان از میان زنان نیست بلکه شاهدی برای حرمت دوستگیری زنان از میان مردان است.
اما نهی مردان از دوستگیری پنهانی از آیات دیگر استنباط می شود:
در آیه 5 سوره مبارکه مائده آمده است:
«... وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ ...»
و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاكدامن از مسلمان و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما كتاب [آسمانى] به آنان داده شده به شرط آنكه مهرهايشان را به ايشان بدهيد در حالى كه خود پاكدامن باشيد نه زناكار و نه آنكه زنان را در پنهانى دوست خود بگيريد.
همچنین آیه شریفه 33 سوره مبارکه نور افراد مجرد را به خویشتن داری و عفت و تقوا دعوت میکند تا زمانی که شرایط ازدواج، حاصل شود :
«وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ...»
و قطعا دوستی و الفت و انس با نامحرم از مصادیق عفت نیست.
همینطور آیه شریفه 30 سوره مبارکه نور، تصریح دارد در امر به غض بصر و پاکدامنی:
«قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ »
به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند كه اين براى آنان پاكيزه تر است زيرا خدا به آنچه مى كنند آگاه است
و این دو با دوستی با جنس مخالف در تضاد است. چگونه مردی که امر به غض بصر و پاکدامنی شده است می تواند مجاز به نگاه آلوده و سخن آلوده و لمس آلوده باشد؟!