کارهایی که باعث جذب و دفع فرشتگان از منزل می شود؟

پرسش:
چه کارهایی باعث جذب و چه کارهایی باعث دفع ملائکه و فرشتگان از منزل می شود؟

 

پاسخ:

در روایات، برخی از مواردی که مانع آمدن و ورود ملائکه به خانه می شوند، از این قرارند:

 

سگ، مجسمه، ظرف بول(ادرار)
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله):‏ إِنَّ جَبْرَئِيلَ (علیه السلام) أَتَانِي فَقَالَ إِنَّا مَعْشَرَ [مَعاشِرَ] الْمَلَائِكَةِ لَا نَدْخُلُ‏ بَيْتاً فِيهِ كَلْبٌ وَ لَا تِمْثَالُ جَسَدٍ وَ لَا إِنَاءٌ يُبَالُ فِيهِ»؛ امام صادق (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: جبرئیل نزد من آمد  و گفت ما گروه ملائکه، در خانه ای که سگ، مجسمه و ظرف بول (ادرار) در آن باشد، وارد نمی شویم.(1)

 

تصویر انسان، بول در خانه، سگ
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ جَبْرَئِيلُ (علیه السلام) يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا لَا نَدْخُلُ‏ بَيْتاً فِيهِ‏ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ لَا بَيْتاً يُبَالُ فِيهِ وَ لَا بَيْتاً فِيهِ كَلْبٌ»؛ امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: جبرئیل (علیه السلام) به پیامبر (صلی الله علیه و آله) عرضه کرد، ما به خانه ای که در آن تصویر انسان، بول و سگ باشد، داخل نمی شویم.(2)

 

نکته:
از روایت استفاده می شود که مجسمه انسان و حیوان (دارای روح)، نهی شده است و الا مجسمه درخت و اشیاء، ایرادی ندارد؛ کما این که از امام صادق (علیه السلام) در باره آیه قرآن(3) که جنیان برای حضرت سلیمان، مجسمه درست می کردند، سؤال شد، حضرت فرمودند: «وَ اللَّهِ مَا هِيَ تَمَاثِيلَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ وَ لَكِنَّهَا الشَّجَرُ وَ شِبْهُهُ»؛ به خدا قسم! آن مجسمه ها مجسمه زن و مرد (انسان) نبود بلکه مجسمه درخت و مانند آن بود.(4)

 

مسواک نزدن، تطهیر نکردن، عدم رعایت نظافت
«قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)‏ أَتَانِي جَبْرَئِيلُ (علیه السلام) فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ! كَيْفَ نَنْزِلُ‏ عَلَيْكُمْ‏ وَ أَنْتُمْ‏ لَا تَسْتَاكُونَ‏ وَ لَا تَسْتَنْجُونَ بِالْمَاءِ وَ لَا تَغْسِلُونَ بَرَاجِمَكُمْ»؛ امام صادق (علیه السلام) از قول پیامبر (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: جبرئيل (عليه السلام) نزد من آمد و گفت: اى محمّد! چگونه فرشته نزد شما فرود آيد در حالى كه مسواک نمى زنيد و با آب طهارت نمى گيريد و بند انگشتان خود را نمى شوييد؟!(5)

 

شراب، دف، طنبور، نرد
قَالَ (علیه السلام)‏: «لَا تَدْخُلُ الْمَلَائِكَةُ بَيْتاً فِيهِ خَمْرٌ أَوْ دَفٌ‏ أَوْ طُنْبُورٌ أَوْ نَرْدٌ وَ لَا يُسْتَجَابُ دُعَاؤُهُمْ وَ تُرْفَعُ عَنْهُمُ الْبَرَكَةُ»؛ فرشتگان در خانه ای که شراب، دف، طنبور و نرد باشد وارد نمی شوند و دعای کسانی که این ها را دارند مستجاب نگشته و برکت از میان آن ها می رود.(6)

 

خوانده نشدن قرآن و نبود یاد خدا
«الْبَيْتُ الَّذِي لَا يُقْرَأُ فِيهِ الْقُرْآنُ وَ لَا يُذْكَرُ اللَّهُ فِيهِ تَقِلُّ بَرَكَتُهُ وَ تَهْجُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَ تَحْضُرُهُ الشَّيَاطِين‏»؛ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند: خانه ای که در آن، قرآن خوانده نشود و خداوند متعال، در آن یاد نشود، برکتش کم می شود و فرشتگان از آن می روند و شیطاطین به آن وارد می شوند.(7)

 

خانه بدون میهمان
«كُلُّ بَيْتٍ لَا يَدْخُلُ‏ فِيهِ‏ الضَّيْفُ‏ لَا يَدْخُلُهُ الْمَلَائِكَة»؛ پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله) می فرمایند: فرشتگان، به هر خانه اى که مهمان به آن وارد نشود، وارد نمى شوند.(8)

 

عوامل حضور ملائکه نزد انسان یا در خانه

صبر برای خدا
«إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي‏ كُنْتُمْ تُوعَدُون‏»؛ بى ‏ترديد كسانى كه (از ته دل) گفتند: پروردگار ما اللَّه است، سپس (در مرحله عمل) پايدارى نمودند، فرشتگان بر آن ها (در دنيا به نحو تأييد غيبى، يا در وقت مرگ، يا هنگام برانگيخته شدن از قبر) فرود آيند (و گويند) كه هرگز مترسيد و غمگين نشويد و شما را مژده باد به بهشتى كه (در دنيا) وعده داده مى ‏شديد.(9)

 

خواندن قرآن و یاد خدا
«الْبَيْتُ الَّذِي يُقْرَأُ فِيهِ الْقُرْآنُ وَ يُذْكَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ تَكْثُرُ بَرَكَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ‏ الْمَلَائِكَةُ وَ تَهْجُرُهُ الشَّيَاطِينُ وَ يُضِي‏ءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا يُضِي‏ءُ الْكَوْكَبُ الدُّرِّيُّ لِأَهْلِ الْأَرْضِ»؛ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرماید: خانه اى که در آن، قرآن خوانده شود و خداوند متعال در آن یاد شود، برکتش بسیار مى گردد و فرشتگان، به آن خانه، رفت و آمد مى کنند و شیاطین از آن دور مى ‏شوند و براى آسمانیان، چنان مى‏ درخشد که ستارگان، براى زمینیان مى‏ درخشند.(10)

 

چند نکته:

1. بیشتر این روایات دارای راویان ضعیف یا مجهول هستند. البته اگر تعداد روایات (ولو ضعیف) قابل توجه باشد نمی توان آن ها را نادیده گرفت.

2. بیشترین حساسیت، روی اتاق و محل نماز خواندن است.

3. در باره تصویر یا مجسمه، تصویر و شکل کامل منظور است، لذا اگر کامل نباشد، مشمول این نهی نیست.(11)

4. کسی که در خانه مجسمه یا سگ و... دارد، معنایش گناهکار بودن او نیست، زیرا این نهی، به معنای حرمت نیست بلکه حمل بر کراهت می شود؛ لذا چنین شخصی خودش را از حضور نزدیک ملائکه و فرشتگان ـ که برکات فراوانی برای انسان دارند ـ محروم ساخته است.

5. در رعایت این مکروهات و مستحبات، باید ظرفیت اطرافیان را در نظر گرفت، زیرا ممکن است هر کسی تحمل این محدودیت ها را نداشته باشند. مثلا در روایت داریم که وقتی مردی به امام باقر (علیه السلام) ایراد گرفت که چرا در خانه ایشان تمثال وجود دارد؟! حضرت فرمودند: این تماثیل، از آنِ زنان یا برای خانه زنان است: «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ لَهُ رَجُلٌ رَحِمَكَ اللَّهُ مَا هَذِهِ‏ التَّمَاثِيلُ‏ الَّتِي‏ أَرَاهَا فِي بُيُوتِكُمْ فَقَالَ هَذِهِ لِلنِّسَاءِ أَوْ بُيُوتِ النِّسَاء»(12)

 

پی نوشت ها:
1. کلینی، الكافي، محقق/مصحح: غفاری و آخوندی، انتشارات دارالکتب اسلامیه ـ تهران، 1407ق، چاپ چهارم، ج 3، ص 393، ح 27؛ ج 6، ص 527، ح 2.
2. همان، ج 3، ص 393، ح 26.
3. سبأ: 34/ 13.
4. کافی، پیشین، ج 6، ص 527، ح 7.
5. راوندى كاشانى، النوادر، محقق/مصحح: صادقى اردستانى، ناشر: دار الكتاب‏ ـ قم‏، بى تا، چاپ اول‏، ص 40.
6. ابن أبي جمهور، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، محقق/مصحح: عراقى، ناشر: دار سيد الشهداء للنشر ـ قم‏، 1405ق، چاپ اول‏، ج 1، ص 261.
7. کافی، پیشین، ج 2، ص 499، ح 1.
8. شعيري، جامع الأخبار، ناشر: مطبعة حيدرية ـ نجف‏، بى تا، چاپ اول‏، ص 136.
9. فصلت: 41/ 30.
10. کافی، پیشین، ج 2، ص 499، ح 1.
11. کافی، پیشین، ج 6، ص 527، ح 8؛ طبرسى، مكارم الأخلاق‏، ناشر: الشريف الرضى‏ ـ قم‏، 1412ق/1370ش‏، چاپ چهارم‏، ص 132.
12. برقى، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن‏، محقق/مصحح: محدث، ناشر: دار الكتب الإسلامية ـ قم‏، 1371ق‏، چاپ دوم‏، ج ‏2، ص 621.

http://askdin.com/thread/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%A6%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%...