پرسش:
آیا در اسلام زنان مجرد برای ازدواج حق انتخاب از میان تمام گزینه ها (مردان مجرد یا متأهل) دارند؟
پاسخ:
اسلام، برای انتخاب جهت ازدواج زنان مجرد هیچ گونه ممنوعیتی قرار نداده است و ایشان می توانند با انتخاب خود با مرد مورد نظرشان ازدواج کنند.
اسلام زن را مورد اکرام قرار داده و حق زن در انتخاب همسر را محفوظ داشته و به نظر و خواست زن در انتخاب همسر که از مهمترین مراحل زندگی وی است احترام گذاشته لذا حق انتخاب را هم به پسر و هم به دختر داده است.
طبق ماده 1070 قانون مدنی؛(1) رضای زوجین شرط نفوذ عقد است، لذا هر یک از دختر و پسر با رضایت و انتخاب خود می توانند ازدواج کنند.
همینکه اسلام مانعی برای انتخاب زن قرار نداده نشان دهنده این است که زن حق انتخاب دارد و این امر از نظر اسلام نه دارای حرمت است ونه حتی کراهت، منع فقهی و شرعی نیز ندارد. همانطور که مرد می تواند با زن مورد نظرش ازدواج کند زن مجرد نیز می تواند با مرد مورد نظر خود ازدواج کند و حتی می تواند به خواستگاری مرد مورد نظر برود و از این جهت اشکال شرعی و قانونی وجود ندارد. اما به جهت خلقت ظرافت گونه زن، و حفظ شان و کرامت وی در فرهنگ جامعه ما چنین امری خلاف عرف است اما خلاف شرع نیست.
توجه به چند نکته در مورد این آزادی و حق انتخاب زن در ازدواج ضروری است:
زن مجرد می تواند مرد مورد نظر خود را چه مجرد و چه متاهل انتخاب نماید. اما در این انتخاب در صورتی که دختر باکره باشد ازدواج وی منوط به اجازه ولی ( پدر یا جد پدری) خواهد بود. اما زن غیر باکره که قبلا ازدواج کرده برای ازدواج مجدد نیازی به اجازه ولی ندارد. طبق ماده 1043 قانون مدنی؛(2) نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدر او است.
در صورتی که مرد مورد انتخاب زن مجرد، مردی باشد که متاهل است چند صورت وجود دارد:
الف) اگر این مرد دارای 4 همسر دائمی باشد، خانم مجرد نمی تواند با وی ازدواج کند چرا که طبق دستورات اسلام داشتن بیش از 4 همسر دائم برای مرد حرام است. مگر آنکه یکی از همسران این مرد طلاق گرفته یا از دنیا برود که این زن مجرد بتواند به عنوان زن چهارم با او ازدواج کند. لذا منع برای زن نیست بلکه منع شرعی و قانونی از جهت مرد است.
ب) در صورتی که مرد دارای یک زن دائم باشد ازدواج خانم مجرد با وی منوط به اجازه همسر اول مرد یا اجازه قانونی جهت ازدواج مجدد مرد از طرف دادگاه است.
ج) اگر دختر مجردی بخواهد مرد متاهل را برای ازدواج انتخاب نماید در اصل مساله که حق انتخاب است مشکلی نیست، و با رعایت شرایط شرعی اشکالی ندارد اما مسائل عرفی و فرهنگی و اخلاقی پیرامون آن مهم است. به بیان دیگر هر جوازی دلیل مطلوبیت نیست. امروزه بسیاری از ازدواج های مجدد به تخریب ازدواج اول می انجامد و این به معنای فدا کردن یک خانواده برای رسیدن به خواسته های فردی است.
لذا در اصل سوال هیچگونه ممانعتی برای حق انتخاب زن در ازدواج وجود ندارد اما شرایط را باید در نظر داشت. بله اگر خانم مجرد مرد مجردی را جهت ازدواج انتخاب نماید با داشتن شرایط می تواند با وی ازدواج کند و منع شرعی و قانونی نیز وجود ندارد. اما انتخاب یک مرد متاهل جهت ازدواج مساله چند همسری را پیش می کشد که گرچه از نظر شرعی و دینی ممنوع نیست اما با توجه به فرهنگ و عرف جامعه ایرانی به گونه ای ضد ارزش و ناهنجاری تلقی می شود که این موضوع در جای خود امکان بحث دارد.
پی نوشت ها:
1. محمدی نژاد طولارود، حسین، قانون مدنی، چاپ دوم،نگاره مینیاتور،تهران،1395، ص227.
2. همان، ص221.
http://askdin.com/comment/1032865#comment-1032865