پرسش:
اگر ـ طبق روایات ـ در خانه ای که سگ در آن باشد، فرشتگان وارد نمی شوند، پس گناهان اهل آن خانه را چه کسی ثبت می کند؟
پاسخ:
نگهداری سگ در دو شیوه متفاوت آن از نظر اسلام، دارای دو حکم متفاوت است به این ترتیب که:
الف) گروهی از سگها دارای منافع واقعی برای انسانها بوده و از آنها برای نگهبانی منازل، دام و یا شکار استفاده می شده که اکنون کاربردهای جدیدی همانند جستجوی مواد منفجره، مواد مخدر و نیز عملیات امداد و نجات در زلزله ها و موارد مشابه دیگری نیز به کاربردهای قبلی سگ ها اضافه گردیده است.
نظر به اینکه از دیدگاه اسلام، انسان اشرف مخلوقات بوده و سایر موجودات در خدمت انسان هستند، سگ ها نیز استثنائی بر این قاعده نبوده و نگهداری آنها در صورت داشتن فایده و کاربردی واقعی، ایرادی ندارد که نمونه ای از آن را در قرآن نیز می یابیم که سگ اصحاب کهف همانند خود آنها به غار رفته و در ورودی غار به استراحت می پرداخته است.
ب) در شیوه ای دیگر، نگهداری سگ توسط انسان، برای استفاده از فواید و منافع آن نبوده بلکه تنها برای سرگرمی و خوشگذرانی می باشد. دین اسلام از اساس با سرگرمی های بی فایده ای که هیچ منفعتی برای انسانها نداشته بلکه آنان را از یاد خدا و نیز حضور در اجتماع و انجام کارهای مفید و یاری هم نوعان باز می دارد مخالف است، و این مخالفت، اختصاصی هم به نگهداری سگ ندارد بلکه شامل سرگرمی های دیگری از این نوع، همانند قماربازی و گوش فرادادن به افسانه ها و حتی رفتن به شکار تفریحی نیز می‌گردد.
اما سؤال به دو صورت، پاسخ داده می شود:
1. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در حدیث «إِنَّ جَبْرَئِيلَ أَتَانِي فَقَالَ: إِنَّا مَعْشَرَ الْمَلَائِكَةِ لَا نَدْخُلُ بَيْتاً فِيهِ كَلْبٌ وَ لَا تِمْثَالُ جَسَدٍ- وَ لَا إِنَاءٌ يُبَالُ فِيهِ» (1) فرمود: جبرئيل پیشم آمد و گفت: ما فرشته ها وارد نشويم در خانه اى كه در آن سگ يا مجسمه تن باشد و يا ظرفى باشد كه در آن بول كنند.»
مراد از عدم ورود ملائکه در خانه ای که سگ در آن نگه داری می شود ورود به جهت افاضه فیض و اعطای کمال معنوی و رزق مادی و معنوی است اما این به معنای عدم دخول مطلق فرشتگان نیست و اگر در این جا به صورت مطلق، گفته شده است، آیه «ما یَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ» (2) آن را تخصیص زده است و فرمود: هر گفتاری که از انسان صادر شود، فرشتگان عتید و رقیب آن را ضبط و ثبت می نمایند.
2. حتی در مواردی که فرشتگان الهی عذری برای حضور و ورود در مکانی داشته باشند خود خداوند سمیع و بصیر آگاه و شنوا و بیننده امور خواهد بود و از این حیث مجموعه اعمال انسان ثبت و ضبط خواهد شد.
به عنوان مثال، امام صادق (علیه السلام) در حدیث «إن المؤمنین إذا قعدا یتحدثان قالت الحفظة بعضها لبعض اعتزلوا بنا، فلعلّ لها سراً و قد ستر الله علیهما» فرمود: هنگامی که دو مؤمن کنار هم می نشینند و بحث‌های خصوصی می کنند، حافظان اعمال به یکدیگر می گویند: ما کنار رویم، شاید آنها سری دارند که خداوند آن را مستور داشته است. راوی می گوید: مگر خداوند (عزوجل) نمی فرماید: «ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب و عتید»؛ هیچ سخن انسان نمی گوید مگر این که فرشته مراقب و آماده ثبت اعمال نزد آن حاضر است؟ امام (علیه السلام) فرمود: «ان کانت الحفظه لا تسمع فان عالم السر یسمع و یری» (3) اگر حافظان سخنان آنها را نشنوند، خداوندی که از اسرار با خبر است می شنود و می بیند.
منابع و مآخذ:
1. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 159.
2. ق: 50/ 18.
3. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج 5، ص 110.
دیدگاه جدیدی بگذارید