نظر قرآن در مورد شفاعت


پرسش:
اگر شفاعت کردن جایز هست، چرا در آیه 254 بقره، شفاعت در قیامت رد شده است؟!

 


پاسخ:
در قرآن، یک آیه در باره شفاعت نداریم بلکه می توان چندین دسته آیات در باره شفاعت را برشمرد.
ـ برخی آیات بطور کلی شفاعت در قیامت را نفی می کنند:
«يَوْمٌ لا بَيْعٌ فيهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ»؛ روزى كه در آن، نه خريد و فروش است، و نه دوستى و نه شفاعت(1)
«وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ»؛ و نه از او شفاعت پذيرفته مى ‏شود.(2)
«وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ»؛ و شفاعت، او را سود نمى ‏دهد.(3)
ـ برخی آیات، شفیع را منحصر در خداوند می دانند:
«ما لَكُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا شَفِيعٍ»؛ هيچ سرپرست و شفاعت كننده ‏اى براى شما جز او نيست‏.(4)
«قُلْ لِلَّهِ الشَّفاعَةُ جَمِيعاً»؛ بگو: تمام شفاعت از آن خداست.(5)
ـ برخی آیات، شفیع شدن را مشروط به اذن و اجازه خداوند می دانند:
«مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ»؛ كيست آن كس كه در پيشگاهش، جز به رخصت او، شفاعت كند؟!(6)
«وَ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ»؛ هيچ شفاعتى نزد او، جز براى كسانى كه اذن داده، سودى ندارد.(7)
«يَوْمَئِذٍ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ رَضِيَ لَهُ قَوْلاً»؛ در آن روز، شفاعت هيچ كس سودى نمى بخشد، جز كسى كه خداوند رحمان به او اجازه داده، و به گفتار او راضى است.(8)
«ما مِنْ شَفيعٍ‏ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِه‏»؛ هيچ شفاعت كننده ‏اى، جز با اذن او نيست‏.(9)
ـ برخی آیات، برای شفاعت شوندگان، شروطی را معرفی کرده اند:
«وَ لا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى»؛ و آنها جز براى كسى كه خدا راضى (به شفاعت براى او) است شفاعت نمى ‏كنند.(10)
«لا يَمْلِكُونَ الشَّفاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً»؛ آنان هرگز مالك شفاعت نيستند؛ مگر كسى كه نزد خداوند رحمان، عهد و پيمانى دارد.(11)
«ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَ لا شَفِيعٍ يُطاعُ»؛ براى ستمكاران دوستى وجود ندارد، و نه شفاعت كننده ‏اى كه شفاعتش پذيرفته شود.(12)
بنابر این؛
قرآن یک مجموعه به هم پیوسته است و باید همه آیات آن مد نظر قرار گیرد؛ لذا با کنار هم گذاشتن این آیات، روشن می شود که:
اصل شفاعت، مورد قبول قرآن است؛
شفاعت گرچه مختص خداوند است ولی خداوند به هر کس بخواهد اجازه شفاعت کردن می دهد؛
شفاعت شامل هر کسی نمی شود بلکه قابلیت لازم را باید داشته باشد تا مشمول شفاعت قرار گیرد.

 

 


پی نوشت ها:
1. بقره: 2/ 254.
2. بقره: 2/ 48.
3. بقره: 2/ 123.
4. سجده: 32/ 4.
5. زمر: 39/ 44.
6. بقره: 2/ 255.
7. سبأ: 34/ 23.
8. طه: 20/ 109.
9. یونس: 10/ 3.
10. انبياء: 21/ 28.
11. مريم: 19/ 87.
12. غافر: 40/ 18.

http://www.askdin.com/showthread.php?t=64474&p=1010964&viewfull=1#post10...