پرسش:
چرا درآمد کاربر از سایتهای کلیکی، مشروط به آن است که تحت عنوان هدیه باشد؟ در حالی که صاحبان اکثر این سایت ها مسلمان نیستند و لزومی ندارد که با قوانین ما کار و تجارت کنند.
پاسخ:
درآمد در برابر کار:
هر گونه کسب درآمدی باید در برابر انجام کار یا خدمات معقول و عرفی باشد.(1) برخی سایتها، -گاهی به صورت رسمی- کارکرد کلیکی دارند و اصطلاحا در این زمینه برند هستند (تعریف سایت کلیکی خواهد آمد). در سایتهای کلیکی، کار یا خدمات واقعی انجام نمی شود. معمولا شرکتها و مراکز سفارش دهنده تبلیغ، خودشان از این موضوع مطلع هستند، اما بخاطر بالا رفتن آمار بازدیدها از سایت و احتمال بالارفتن خرید با بالا رفتن بازدید، با این سایتها کار می کنند و سفارش می دهند. بنا بر این اگر در آمد کار با سایتهای کلیکی، عنوان هدیه نداشته باشد، وجه شرعی و عقلایی دیگری نخواهد ندارد. کسب درآمد مسلمان، حتی زمانی که با غیر مسلمانان تعامل می کند، باید طبق قواعد و قوانین شرعی باشد.
اصل تبلیغات اینترنتی به این نحو که شرکتها برای ترویج و معرفی خود به سایتها، تبلیغ بدهند، اشکالی ندارد. این سایتها هم بر اساس میزان کلیک بازدید کنندگان سایت از شرکت تبلیغ دهنده، مبالغی دریافت می کند. طبعا این نوع تبلیغ هدف خاصی دارد و پولی که سفارش دهنده می دهد با هدف دیده شدن توسط مشتری است. اما وقتی عده ای که مشتری نیستند، بر اساس مقدار کلیک، از سایت تبلیغاتی پول می گیرند و تنها با افزایش کلیک ها، باعث شوند تا سایت، از سفارش دهنده، حق تبلیغ بیشتری دریافت کند، به معنای افزایش مشتری نخواهد بود. دو وجهی که می توان برای صحت این هدیه در نظر گرفت این است که سفارش دهنده تبلیغ علاقه دارد هر طور شده -حتی از میان کلیک زن های حرفه ای- کسانی را جذب کالای خود کند. چون احتمال اینکه بالاخره از میان کسانی که کلیک می کنند، عده ای اقدام به خرید کنند بالاتر می رود. از طرف دیگر، بالا رفتن آمار بازدید سایت برای شرکتها، فروشگاهها و ... می تواند مطلوبیت داشته باشد و به نوعی به افزایش اعتبار و در نتیجه جلب مشتری بیشتر کمک کند.(2)
سایت های کلیکی چیست؟
سایت های کلیکی که به آنها سایت های ptc می گویند سایتی هایی هستند که به افرادی که روی تبلیغات کلیک کنند، پول می پردازند. همچنین این وب سایت ها راهی برای تبلیغ محصولات، خدمات شرکت ها و یا صفحات فروش هستند. تبلیغ دهندگان، از این روش برای افزایش بازدید سایت خود و یا افزایش اعضای آن استفاده می کنند. همچنین از این طریق می توانند به سئوی سایت خود را بهبود بخشند (بهبود سئوی سایت: بهینه سازی موتور جستجو).(3)
پی نوشت ها:
1. شهید صدر، سید محمد باقر، اقتصادنا، قم، بوستان کتاب، 1382، 1 جلد، ص 588.
2. برای مطالعه بیشتر در زمینه در آمد، و کار و ... و رابطه آنها، نگاه کنید: ایروانی، جوان، مجله علمی-پژوهشی آموزه های فقه مدنی، بهار-تابستان 1393، شماره 9، مقاله "بررسي قاعده انحصار منشأ کسب درآمد به «کار»".
3. برای مطالعه بیشتر در این زمینه، نگاه کنید به: سایت های "پلیس فتا" و "ایران هشدار".
http://www.askdin.com/showthread.php?t=64388&p=1009798&viewfull=1#post10...