هوش مصنوعی

پرسش:
با توجه به پیشرفت علوم تجربی دانشمندان توانسته اند هزاران کتاب و مباحث علمی رو توی یک دی وی دی یا هارد و تراشه جای بدهند. آیا صرف همین امر نمی تواند دالّ بر امکان حلول امر مجرد ( علم) در امر مادی ( تراشه) باشد؟ نظر شما در مورد هوش مصنوعی چیست؟ برنامه ای که خودش قادر به مطالعه کتاب ها و استخراج اطلاعات و به کارگیری آن علوم است؟
 

پاسخ:
برای پاسخ به پرسش مذکور، توجه شما را به این نکات جلب می کنیم:

علم یعنی التفات و آگاهی. از این رو، کسی که واجد علم است، در واقع، از چیزی آگاهی می یابد.

اما در مورد اطلاعات و داده هایی که بر روی هارد می ریزیم باید به این نکته توجه کنیم که اساسا از سنخ علم نیستند و به همین جهت، کامپیوتر به آنها علم و آگاهی ندارد بلکه کامپیوتر صرفا حافظ و پردازشگر آن اطلاعات است.

به دیگر سخن، همانطور که دستگاه ویدئو اطلاعات را ذخیره می کند و به آنها آگاهی ندارد و یا دستگاه ضبط صدا، صدا را ضبط می کند بدون آن که صدا را بشنود و از آنها مطلع گردد، دستگاه کامپیوتر نیز اطلاعات را ذخیره و پردازش می کند بدون آن که از آنها آگاه شود.

بنابراین، هیچ گاه این ابزارهای مادی عالم نمی شوند تا گفته شود که علم مجرد در آنها حلول کرده است. آنها صرفا ذخیره کننده اطلاعات و پردازشگر داده ها هستند. این ما هستیم که بواسطه این اطلاعات و داده های ذخیره شده و پردازش شده، عالم می شویم. بنابراین، آنها صرفا ابزاری برای عالم شدن ما از یکسری حقایق هستند اما اینطور نیست که آنها خودشان نیز عالم بشوند.

این مطلب حتی در مورد انسان نیز صادق است. گاهی شده که به چیزی خیره هستیم اما از آن مطلع نمی شویم چرا که التفاتی به آن نداریم و به سایر امور فکر می کنیم. در واقع، در این مورد، چشم و اعصاب بصری ما بواسطه نور و ... متاثر شده اما چون ما به آن تاثیر بصری مادی التفات نداریم و تصوری در ما شکل نمی گیرد، ما به آن چیز عالم نمی شویم و در نتیجه، فقط انطباعی مادی در ما رخ می دهد ولی علم مجرد در ما شکل نمی گیرد.

اما در باب هوش مصنوعی و کامپیوترهای پیشرفته نیز گفتنی است که کامپیوتر و داده های آن موجودات مادی هستند و اساسا در زمره آگاهی و موجودات آگاه قرار نمی گیرند. کامپیوتر فاقد خودآگاهی است اگرچه رفتارش به گونه ای است که مشابهت دارد با موجودات آگاه. مثلا یک کامپیوتر یا یک ربات را به گونه ای طراحی می کنند که هر روز صبح به دیگران سلام بگوید و اظهار علاقه کند و بگوید که فلانی من عاشقت هستم. این رفتار کاملا شبیه رفتار انسانی است اما این مشابهت، به معنای اینهمانی نیست. ربات و کامپیوتر فاقد خودآگاهی و احساسات و ادراک هستند. آنچه آنها دارند داده ها و اطلاعاتی است که به صورت کدگذاری شما در آنها تعبیه شده است. این داده های بارگذاری شده چون تغییرپذیرند و مکانمندند و بخشی از فضا یا حافظه کامپیوتر یا ربات را اشغال می کنند (به گونه ای که بعد از پرشدن حافظه نمی توان داده جدیدی در آنها بارگذاری کرد) مادی هستند.

به دیگر سخن، هوش مصنوعی یعنی یک برنامه ای که منجر می شود به رفتارهایی مشابه با رفتارهای انسان باهوش. انسان باهوش هم سلام می کند و عشق می ورزد اما او حقیقتا واجد علم و آگاهی و احساس است و اینطور نیست که صرفا الفاظی را به زبان بیاورد.

اما در هوش مصنوعی، چنین احساس و ادراکی وجود ندارد بلکه ربات واجد هوش مصنوعی، صرفا به گونه ای رفتار می کند که گویی واقعا باهوش و عالم و دارای احساس است؛ یعنی ما آن را طوری برنامه ریزی می کنیم که رفتارهای مشابه با رفتارهای ما داشته باشد اما این بدین معنا نیست که او حقیقتا واجد علم و احساس است. از مشابهت میان ایندو نمی توان اینهمانی را نتیجه گرفت. این که ربات این گونه رفتار می کند به خاطر برنامه ای است که برایش تعبیه شده است وگرنه خودش هیچ درکی از خودش و محتوای افعالش ندارد.

برای مطالعه بیشتر، رک:
سرل، جان آر، «ذهن، مغز و علم»، ترجمه دیوانی، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

http://www.askdin.com/showthread.php?t=64176&p=1008672&viewfull=1#post10...