پرسش:
آیا امام زمان (عجل الله فرجه) همان ذوالقرنین است؟
پاسخ:
در مصادیق ذوالقرنین اختلاف فراوان است و هیچکدام از مصادیق آن قطعی نیست. اما از آیات قرآنی و برخی از روایات چنین به دست می آید که ذوالقرنین نمی تواند امام زمان(عجل الله فرجه) باشد زیرا
یک: ذوالقرنین قبل از اسلام می زیسته است زیرا در آیات سوره کهف از ذوالقرنین با فعل ماضی یاد شده است
روایات زیادی نیز داریم که نشانگر وجود ذوالقرنین پیش از اسلام است
در کتاب «الخصال» شیخ صدوق از امام باقر (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: «خداى تعالی پیغمبرى نفرستاده كه پادشاهی كند مگر چهار نفر كه همه پس از نوح مبعوث شده اند؛ "ذوالقرنین" كه نامش "عیاش" بود و داوود و سلیمان و یوسف؛ اما عیاش كه پادشاه میان مشرق تا مغرب بود و اما داوود پادشاه میان شامات تا شهرهاى اصطخر فارس گردید و كشور سلیمان نیز همین اندازه بود. اما یوسف پادشاه مصر و صحراهاى مصر گردید و از آن حدود تجاوز نكرد.»(1)
امام علی (علیه السلام) فرماید: پس از توصیف ملک سلیمان، داوود و یوسف، به ذوالقرنین اشاره کرده و می فرماید: «سپس ذوالقرنین، بنده اى كه خدا دوست بود و خدا هم او را دوست می داشت، اسباب مكنت را برایش آماده كرد و خاور و باختر زمین را به تملّك او درآورد، او نیز به حق می گفت و كار به حق می كرد.»(2)
تعداد دیگری از روایات مشابه وجود دارد که همگی گویای زندگی ذوالقرنین پیش از اسلام هستند
دو: شأن نزول آیات دلالت می کند بر اینکه مشرکین و یهود سؤال کننده از پیامبر(صلی الله علیه وآله)؛ شخص ذوالقرنین را می شناختند و سرگذشت او را شنیده بودند.
سه: برخی از به وضوح بر عدم تطبیق ذوالقرنین بر امام زمان (عجل الله فرجه) دلالت دارند از جمله
الف: روایاتی که می گوید: او بر هر هرشهری وارد شده ،مهدی(عجل الله فرجه) هم وارد آن می شود.(3)
ب: روایاتی که نام او را «عیاش» بیان می کند در حالی که مهدی(عجل الله فرجه) همنام پیامبر(صلی الله علیه وآله) است.(4)
ج: روایاتی که می گوید اولین کسانی روی زمین مصافحه کردند ذوالقرنین و ابراهیم خلیل بودند. (5)
د: روایاتی که می فرماید: خدا ذوالقرنین را بین انتخاب دو ابر مخیر ساخت او ابر ذلول (رام) را برگزید و ابر صعب(دارای رعد و برق) را به قائم (حضرت مهدی) گذاشت.
اما با این حال روایاتی وجود دارد بنابر آنها ذوالقرنین همان حضرت مهدی(عجل الله فرجه) می باشد. در گزارشی آمده است ذوالقرنین همان حضرت مهدی(عجل الله فرجه) است و از این روی به ایشان ذوالقرنین می گویند که از طرف پدر و مادر به خاندان کریم تعلق دارد(7)
و روایات دیگر
اما شباهت هایی بین ذو القرنین و امام زمان(عجل الله فرجه) وجود دارد.
منابع:
1.الخصال، ج 1، ص: 248
2.كافی، ج 5، ص: 70،
3. نوری، مستدرک الوسایل، ج5، ص225
4.علامه مجلسی، بحارالانوار، ج2، ص78
5. عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، ج12، ص222
6.علامه مجلسی، بحارالانوار، ج12، ص193
7. قرطبی، محمد بن محمد، الجامع لأحكام القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران،1364 ، چاپ اول، ج11، ص: 48