پرسش:
یکی از اعتقادات مسلّم ما مخفی بودن زمان قیامت است، در حالی که تا قبل از ظهور که ممکن است هزاران سال دیگر هم طول بکشد همه مسلمانان میتوانند مطمئن باشند که فعلا قیامتی در کار نیست.
پاسخ:
نکته ای که باید در پاسخ به این سوال مورد توجه داشت این است که دو حادثه که زمان هر دو مخفی است فقط به ما نشان میدهد که تا اولی اتفاق نیفتد، دومی اتفاق نمی افتد، اما موجب این نمیشود که زمان آن برای ما تعیین شود! مگر آنکه زمان حادثه اول، و فاصله بین حادثه اول و دوم روشن باشد که هیچ کدام از این دو برای ما معلوم نیست.
اگر بخواهم مثالی بزنم مثل خود ظهور و علامات ظهور، مثلا ما میدانیم چنتا از علامات ظهور است مثل "ظهور سفیانی، و نداء آسمانی و مانند آن
یعنی تا اینها اتفاق نیفتد ظهور اتفاق نمی افتد، اما این آگاهی ما از مقدم بودن علامات ظهور بر ظهور موجب نمیشود که زمان ظهور برای ما معلوم باشد! بلکه همچنان زمان ظهور بر ما مخفی است.
در مورد ظهور و قیامت هم همینطور است، اگرچه ظهور بر قیامت مقدم است، اما زمان هر دو بر ما پوشیده است، و گره زدن دو حادثه ای که هر دو نامعلوم هستند به یکدیگر، موجب معلوم شدن زمان آنها نمیشود.
حقیقت این است که زمان قیامت معلوم نیست، و ظهور هم در این بین اتفاق خواهد افتاد، و ما نمی توانیم بفهمیم که چقدر این دو حادثه به ما نزدیک یا دور هستند، فقط آنچه را که روایات به ما آموزش داده اند می دانیم، که امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند:
«لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَبْعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنِّي يَمْلَأُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْرا»؛ اگر از دنیا جز یک روز باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را طولانی خواهد گرداند تا مردی از نسل من را برانگیزد که دنیا را پر از عدل و داد خواهد کرد همانگونه که پر از ظلم و جور شده است.(1)
علاوه بر اینکه معانی عمیق تر دیگری نیز در مورد نزدیک بودن قیامت به ما وجود دارد که نیاز به تبیین مقدمات مفصل تری هست، لذا به همین مقدار بسنده میشود.
فقط این نکته را اضافه میکنم که آنچه که موجب می شود مخفی بودن قیامت ما را آماده حسابرسی نگه دارد، مرگ است، مرگی که در آستانه قیامت با دمیده شدن در صور اتفاق می افتد، و فرصت ما برای جبران تمام می شود، نه خود قیامت! پس در حقیقت در خصوص تمام انسان ها آنچه که انسان را هر لحظه آماده نگه میدارد نه مخفی بودن زمان قیامت، بلکه مخفی بودن زمان مرگ است، اینکه انسان نمی داند که چه زمانی از دنیا خارج خواهد شد و به سرای حسابرسی خواهد رفت، این است که انسان را هر لحظه آماده نگه میدارد.
وگرنه اگر به من و شما بگویند قیامت دو هزار سال دیگر اتفاق می افتد باز هم هر لحظه آماده خواهیم ماند چون زمان مرگ ما که پایان فرصت ما برای جبران است نامشخص است، و اگر بگویند فردا قیامت خواهد بود، باز هم این تعیین تاریخ قیامت، با تعیین تاریخ «مرگ» فرقی نخواهد کرد، یعنی اینکه فردا قیامت خواهد بود عین این است که به ما بگویند فردا خواهید مُرد؛ پس این مخفی بودن زمان مرگ است که اصالت دارد در آماده نگه داشتن انسان؛ و اگر قیامت هم در این راستا نقش دارد به خاطر مرگ عمومی است که در ابتدای آن با دمیده شدن در صور اتفاق می افتد و فرصت جبران را از انسان ها خواهد گرفت.
پی نوشت ها:
1. طوسی، محمد بن الحسن، الغیبه، دار المعارف الإسلامية، قم، چاپ اول، 1411ق، ص46.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=63947&p=1002657&viewfull=1#post10...