سوال:
قانون متحد الشکل کردن البسه توسط رضاخان از چه زمانی و با چه انگیزه ای انجام گرفت؟
پاسخ:
رضا خان که ابتدا با روش عوامفریبی وارد میدان شده بود به مذهب احترام می گذاشت ولی کم کم ماهیت اصلی خود را مشخص کرد برای نزدیک شدن به فرهنگ غرب و زودودن مذهب وفرهنگ اسلامی دست به اقداماتی زد وی ابتدا در سال 1307 اتباع ذکور ايراني موظف شدند لباس‌هاي متحد الشکل با کلاه خاص شبيه فرانسويان (کلاه پهلوي) بپوشند. بااجباري کردن اين قانون به تدريج تعداد کت وشلوار پوش‌ها زياد شد. درسال 1313رضاخان سفري به ترکيه داشت و در آنجا به شدت تحت تاثير اقدامات کمال پاشا (آتاتورک) قرار گرفت و رمز ترقي و پيشرفت کشور را در تغيير کلاه پهلوي به کلاه شاپو و رفع حجاب از زنان ديد(1)
عمل بعدی وی کشف حجاب بود که می توان عمل اول وی را مقدمه عمل دوم دانست چون به دلیل مقاومت جامعه مذهبی نمی توانست از ابتدا دست به کشف حجاب بزند با آغاز سال 1314 تبليغات حکومتي در مورد کشف حجاب به اوج خود رسيد. علي اصغر حکمت- وزير معارف - در فروردين 1314 در مدرسه شاپور شيراز جلسه‌اي تشكيل داد و از اصناف مختلف دعوت كرد. در اين مراسم عده‌اي دختر جوان بدون حجاب به اجراي برنامه پرداختند
اگر چه در زمان قزلباشها ، آنها نیز لباس متحدالشکل می پوشیدند ولی این دو جریان از نظر کمی با هم متفاوت بودند
در قزلباشها که نیروهای نظامی صفویه بودند پوشیدن لباس متحدالشکل به معنای یکسان شدن نیروهای نظامی بود که در معولا همه جا جاری بوده و حتی در دروان های گذشته و ایران باستان نیز نیروهای محافظتی ملبس به لباس خاصی بودند ولی در جریان متحدالشکل شدن زمان رضا شاه ، هدف وی نزدیک شدن مردم به فرهنگ غربی بود، رضا شاه با این کار هم می توانست ضمن خدمت به اربابان خود مردم را از فرهنگ اصلی انها که ریشه در مذهب آنان داشت دور کند ، فرهنگی که پوشش در آن (حتی پوشش مردان )باعث جلوگیری از فساد و فحشا می شود و
برای تسلط بر مملکتی ابتدا باید فرهنگ آنان را از بین برد مخصوصا اگر فرهنگ اصلیت مذهبی داشته باشد که مانع سلطه پذیری می شود ، این بود که رضا شاه به دستور اربابان خود دست به استحاله فرهنگی مردم زد و مقدمه این کار تغییر لباسی بود که رنگ وبوی فرهنگی داشت
به هر حال مقایسه متحدالشکل شدن قزلباشها با دوران رضا شاه درست نیست
برای مطالعه بیشتر در این زمینه می توانید به
1- تغيير لباس و كشف حجاب به روايت اسناد، تهران، مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات، 1378. اين كتاب در دو قسمت مقدمه در نود و چهار صفحه و اسناد در ششصد و هجده صفحه به همراه تصاويري از جريان كشف حجاب در پايان انتشار يافته است.
2- واقعه كشف حجاب، اسناد منتشرنشده از واقعه كشف حجاب در عصر رضاخان، به كوشش سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي و مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگي، تهران، 1371.
3- حكايت كشف حجاب (جلد 2 و 1)، تهران، مؤسسه فرهنگي قدر ولايت، 1381.
4- كشف حجاب، زمينه‌ها، پيامدها و واكنش‌ها، مهدي صلاح، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي، 1384.
5- كشف حجاب، فاطمه حيدريان، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1379.
6- سياست و لباس (گزيده اسناد متحدالشكل شدن البسه 1307- 1318)، به كوشش سيد محمدحسين منظورالاجداد، تهران، سازمان اسناد ملي ايران، 1380. دكتر سيد محمدحسين منظورالاجداد
7- رسايل حجابيه (شصت سال تلاش علمي در برابر بدعت كشف حجاب)، دفتر اول و دفتر دوم، رسول جعفريان، قم، انتشارات دليل ما، 1380.
1.کشف حجاب در ايران، 1379 :17
http://www.askdin.com/showthread.php?t=22876&p=274845&viewfull=1#post274845