فشار قبر چیست؟

پرسش:
فشار قبر چیست و در چه زمانی بعد از مرگ شروع می شود؟

پاسخ:
مراد از قبر در بعضي روايات اين گودال خاكي كه بدن ميت در آن جا مي گيرد نيست بلكه مراد باطن همين قبر است كه همان عالم برزخ است. از آنجايي كه قبر خاكي جايگاه و محل استقرار بدن جسماني است و عالم برزخ نيز جايگاه استقرار روح انسان است به عالم برزخ عالم قبر نيز گفته مي شود(1).
در روايت مفصّلي است از حضرت اميرالمؤمنين كه آن حضرت در وصف مرگ انسان و انتقال او به قبر و مشاهدات او در قبر توضيحاتي مي فرمايد كه ما به قسمتي از آن اشاره مي كنيم، در بخشي كه مربوط به مرگ مؤمنان و مشاهدات آنان است اين چنين مي فرمايد: ... او مي شناسد كسي را كه او را غسل مي دهد و قسم مي دهد افرادي را كه جنازة او را حمل مي كنند كه به سرعت ببرند و زودتر به خاك بسپارند و وقتي كه او را وارد در قبرش مي كنند دو مَلَك به نزد او مي آيند و آن دو، دو فرشتة بازپرسي و باز جوئي كننده از عقائد و كردار او هستند ... .

با توجه به اين بخش از روايت حضرت اميرالمؤمنين مي توانيم نتيجه بگيريم كه شب اول قبري كه در روايات ما براي اموات ذكر شده و شرح حال آنها در قبر مي باشد مراد شب اولي كه ما به حساب دنيايي مي سنجيم نيست يعني اين چنين نيست كه اگر ميتي را صبح دفن كنند حتما 10 يا 12 ساعت بايد بگذرد تا شب هنگام شود آنگاه فرشتگان پرس و جو بيايند و از او سؤالاتي بنمايند بلكه به محض دفن شدن، فرشتگان بازپرس به سراغ ميت مي آيند چرا كه عالم برزخ شب و روزي چون عالم دنيا ندارد و اگر شبي براي ميّت ذكر شده است، شايد شب براي او متمثل مي شود درست شبيه حالت خواب كه آدم در خواب مي بيند شبي هولناك را مي گذراند و حال آنكه در وسط روز خوابيده است همانگونه كه در وسط روز انسان خواب شب تار را مي بيند، همين طور است كه انسان را در روز دفن مي كنند و همان لحظه شب اول قبر او باشد در حقيقت ميت در عالم قبر و برزخ شب براي او نمايان مي شود در اين روايت هم آمده به محض دفن كردن ميت فرشتگان بازپرس به سراغ ميت مي آيند.

البته شب اول قبر تنها براي كساني نيست كه دفن مي شوند حتي كساني هم كه بدنشان دفن نمي شود، باز قبر دارند سؤال قبر دارند شب اول قبر هم خواهند داشت وقتي قبر را به معني عالم برزخ گرفتيم و شب آنجا را هم، مخصوص به وضع آنجا دانستيم لذا لازم نيست تا حتماً ميت دفن شود آنگاه مراسم شب اول قبر برزخ صورت پذيرد.(2)

و مقصود از فشار قبر اين نيست كه در اين قبور خاكي محسوس - كه جزئي از عالم ماده است - فشاري بر بدن مادي انسان‌ها وارد مي‏شود. بلكه مقصود از قبر دربسياري از روايات عالم برزخ است و مقصود از«فشار» عذاب خاصي است كه انسان درآن عالم متناسب با كنش‏هاي خود مي‏بيند. فشار و عذاب قبر جسماني و روحاني است، ولي جسم و بدن برزخي عذاب و فشار مي‏بيند. نه بدن مادي؛ زيرا روح انسان در عالم برزخ، با بدن برزخي (كه متناسب با آن عالم است) و قالب مثالي، همراه است.(3)

پی نوشت:
1. تهراني، سيد محمد حسين، معاد شناسي، ج 2، ص 194، 195، سبحاني، جنب الدحيات، ج 4، ص 238.
2. جوادي آملي، عبدالله، معاد در قرآن،قم‌، اسرا، 1378، ج 4، ص222.
3.http://www.pasokhgoo.ir/node/91350

http://www.askdin.com/showthread.php?t=63177&p=995397&viewfull=1#post995397