پرسش:
منظور از این حدیث چیست؟شرح دهید.
امام صادق(عليه السلام): هر كس مؤمنى را به گناهى سرزنش كند، نميرد تا خودش آن گناه را مرتكب شود.
برخورد با یک فرد خطا کار و گناهکار چطور باید باشه؟
پاسخ:
با توجه به اینکه سرزنش و ملامت ديگران حتی بخاطر گناه در دين محكوم شده است نباید شخص مرتكب منكر را ملامت كرد بلكه عمل شخص منكر بوده لذا بايد فعل منكر را تقبيح كرد نه عامل به منكر را !
امام علی علیه السلام در این باره فرمودند:
«مَنْ عَیرَ شَیئاً بُلِی بِهِ».(1)
«کسی که چیزی را مذمت کند به همان چیز گرفتار می شود».
و امام صادق علیه السلام فرمودند:
«مَنْ عَیرَ مُؤْمِناً بِذَنْبٍ لَمْ یمُتْ حَتَّی یرْکبَهُ».(2)
«کسی که مؤمنی را به گناهی سرزنش کند، نمیرد تا آن گناه را انجام دهد».
و نیز پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند:
«انْ امْرءٌ عَیرَک بِشَی ءٍ یعْلَمُهُ فِیک فَلَا تُعَیرْهُ بِشَی ءٍ تَعلَمُهُ فِیهِ یکنْ وَبالُهُ عَلَیهِ وَ اجْرُهُ لَک».(3)
«اگر شخصی تو را سرزنش کرد به چیزی که می دانست در تو هست، تو او را به چیزی که می دانی مذمّت مکن تا گناهِ سرزنش کردن بر او باشد و پاداش نکوهش نکردن بر تو باشد».
بهترین راه در مواجهه با این افراد نسبت به هر گناهی این هست که او را از اين كار،بدون اينكه او را ملامت كند باز دارید و عواقب گناه را براي شخص بازگو كنید بدون اينكه شخص را سرزنش بر كرده اش بكنید بلكه كاري كنید كه خود شخص از كرده اش پشيمان شود!
اسلام براي تنبيه گناهكار و هدايت او برنامه هاي بسيار دقيق و صحيحي دارد، مانند اينكه به پيروان خود دستور مي دهد رابطه ي رفاقت و دوستي خود را با شخص گناهكار قطع كنند و يا در برخورد با گناهكار با ترشرويي و بي اعتنايي كردن، مراتب انزجار خود را از آنها ابراز دارند.
امام صادق(عليه السلام) از اميرمؤمنان(عليه السلام) روايت كرده است كه آن حضرت فرمود: «لا ينبغي للمرء المسلم أن يواخي الفاجر فانه يزين له فعله و يحب أن يكون مثله و لا يعينه علي أمر دنياه و لا أمر معاده و مدخله و مخرجه من عنده شين عليه » (4)
براي مرد مسلمان شايسته نيست كه با گناهكاران طرح رفاقت و دوستي بريزد، زيرا شخص گناهكار عمل [زشت] خود را براي او مي آرايد [و زيبا جلوه مي دهد] و دوست دارد او را نيز همانند خود سازد، و نه بر كار دنيا و نه بر كار آخرت او را كمك دهد و رفتن و آمدنش نزد آن شخص گناهكار براي او ننگ و رسوايي است.
درباره ي نحوه ي مواجه شدن با گناهكاران و ترشرويي كردن در برخورد با آنان، امام صادق از اميرالمؤمنين (عليه السلام) روايت كرده است كه فرمود: «أمرنا رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم آن نلقي أهل المعاصي بوجوه مكفهره»(5) رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) به ما دستور داد كه با گناهكاران عبوس و ترشروي برخورد كنيم.
در حديث ديگري از آن حضرت روايت شده است كه فرمود: «أدني الانكار أن يلقي أهل المعاصي بوجوه مكفهره» (6) كمترين حد انكار گناه [و نهي از منكر] آن است كه با مردم گناهكار با ترشرويي برخورد كنيد.
____________________________
1 . ميزان الحكمه،محمد محمدی ری شهری، قم، دارالحدیث، چاپ اول،۱۳۷۵،ج 7، ص 154.
2 . وسائل الشیعه، محمد بن الحسن حرّ عاملی، (1104 ه)، مؤسسه آل البیت علیهم السلام ، قم، چاپ دوم، 1414 ه، ص 596.
3 . ميزان الحكمه، ج 7، ص 155.
4. وسائل الشيعه،آل البيت، قم، 1409 ق، چاپ: اول،ج 2، ص 269 و 270.
5.جامع السعادات،ناشر: اعلمى، بيروت،چاپ: چهارم، ج 3، ص 187.
6. تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)دار الكتب الإسلاميه،تهران، 1407 ق، چاپ: چهارم، ج6، ص: 177.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=59118&p=955134&viewfull=1#post955134