پرسش:
آیا نماز پیغمبر (ص) قضا شده بود؟
پاسخ:
در ابتدا باید اشاره شود که نظر علمای بزرگ همان است که در آن لینک به تفصیل ذکر شده وقاعده در باره مسایل دینی هر چه علمای بزرگ ما بفرماید آن برای ما قابل قبول است ولی در خصوص مسله ی مورد نظر چون دو رویکر مطرح شده وشما هم می خواهید یک طرف انتخاب نماید باید به چند نکته توجه داشته باشید :
الف_درباره اين گونه احاديث از ديرزمان پرسش هايي مطرح بوده و بزرگان و علما در پاسخ آن نكته هايي عميق و قانع كنندهي ارائه كرده اند
برخي از اساتيد با استناد به آيات و روايات و مباني تفسيري و كلامي خود درباره اين گونه مسايل گفته اند: اولاً همان طور كه پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ از گزند سهو و نسيان در بيداري مصون است از استيلاي غيرمعصومانه خواب و در حالت خواب از رؤيت اضغاث الأحلام (خواب هاي پريشان) نيز محفوظ است.
ثانياً: كسي كه بي صبرانه مُتَرَصِد و منتظر دخول وقت فريضه بوده، و راحت روح او اذان نماز است، آيا چنين فرد و افرادي مقهور خواب مي شوند تا روح او خواب باشد و فريضه الهي نماز كه قرة العين اوست از او فوت شود؟ با اين كه از رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ رسيده است كه فرمود: (تنام عيناي و لا تنام قلبي)[1] يعني چشم هاي من مي خوابد ولي قلب من نمي خوابد و همواره بيدار است، پس نسبت دادن قضاء شدن نماز به رسول خدا بر اثر خواب، كار آساني نيست.[2]
يكي از رواياتي كه در پاسخ مي تواند مطرح باشد اين روايت است كه امام صادق ـ عليه السلام ـ خطاب به مفضّل فرمود: خداوند براي پيامبر پنج روح قرار داده... يكي از آنها روح القدس است كه با آن روح، بار نبوّت را بر دوش مي كشد و عُهده دار نبوت مي شود، وقتي پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ رحلت كرد آن روح (روح القدس) به امام منتقل شد. و خاصيت آن روح اين است كه هرگز دچار خواب، غفلت، لهو و سهو نمي شود برخلاف چهار روح ديگر كه از خواب، غفلت، لهو و سهو مصون نيستند.[3] طبق اين حديث هرگز انسان معصوم به خوابي نمي رود كه حتي نماز او قضاء شود، روايتي كه در پرسش فوق مطرح شده با اين روايت معارض است همان گونه كه با روايت: (تنام عيناي و لا تنام قلبي) و امثال آن نيز تعارض دارد.
مرحوم مجلسي با نقل روايتي كه در پرسش بالا مطرح شده و امثال آن، مطالبي را در تحليل آن گونه روايات ارائه كرده
و در مجموع اين گونه روايات اخبار آحاد است كه موجب علم و عمل نمي شود و كسي كه به آن عمل كند. به ظن و گمان اعتماد كرده نه بر يقين.[4]
ب_نکته عرفانی در این باب این است که انسان کامل که معلم ملایکه وعقل کل است است از این گونه امور منزه است چون با مقام یاد شده او نمی سازد .پس پیامبر و ائمه (ع) به عنوان مخلوق و بندگان صالح خداوند، مظهر اسما و صفات خداوند اند، یعنی صفات و جمالی که در خداوند بالذات و بالاصاله وجود دارد، در آن ها به نحو مظهریت وجود دارد. آن ها آینه‌ایی هستند که صفات خدا را نشان می‌دهند. لذا برخی از عارفان در باره پیامبر می گویند:
ز احمد تا احد یک میم فرق است
جهانی اندر آن یک میم غرق است
منظور از آن میم ، ممکن الوجود بودن است. فرق خالق با پیامبر ، جنبه امکانی پیامبر اکرم است که البته در همین فرق عالمی از اسرار و حقایق وجود دارد.
بنا بر این به دلیل آن که انسان کامل مظهر اسمای خداوند است، همه صفات حق را به نحو مظهریت داراست. در نگاه عرفانی انسان کامل مظهر همه اسما و صفات خداوند است. صفات خداوند در وجود او تجلی کرده ، انسان کامل در واقع آیینه حق نما است؛ از این رو در آموزه‌های دینی از عالم به آیت خدا یاد شده است، عالم همه آیات خداوندند، ولی انسان کامل آیت الله العظمى است؛ یعنی بزرگ‌ترین آیت خدا در عالم، و مصداق چنین ویژگی و اوصاف وجود پیامبر و ائمه علیهم السلام هستند.در نتجه انسانی که این ویژگرا دارا است بسیار بعید است طور خواب بماند که حتی نماز قضا گردد .
[1] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، نشر دارالاحياء التراث العربي، 1403 ق، ج 17، ص 121.
[2] . جوادي آملي، عبدالله، تفسير موضوعي قرآن، سيره رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ ، قم، نشر مركز اسراء، 1376 ش، ص 48.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، نشر پيشين، ج 17، ص 106.
[4] . همان، ص 126.
دیدگاه جدیدی بگذارید