پرسش:
آیا در قبل اسلام صیغه محرمیت وعقد وجود داشت ؟
پاسخ:
عرب جاهلى، افزون بر نوع اصلى ازدواج (زناشويى)، نكاح هاى متنوع و در عين حال، مضبوط و شناخته شده اى را برگزار مى كرد. به جز نوع اصلى و دو مورد ديگر (ازدواج موقت و ازدواج با كنيز) كه در اسلام نيز تأييد شد، بقيه موارد، عموماً روش هايى گوناگون براى اطفاى نايره شهوت بود و عملا عرب جاهلى را به مرزهاى زنا مى رساند. با وجود اين، جالب توجه است كه عرب جاهلى، خود برخى از معاشرت ها را زنا مى دانست، و در نگرش او، علنى بودنِ رابطه جنسى و آمد و شدها و معاشرت هاى بى ضابطه بسيار زشت و چه بسا، ممنوع بود.
از جمله ازدواجهایی که مورد امضاء اسلام هم قرار گرفته است،عبارتند از:
پیوند زناشوئی دائم:
در اخبار جاهليت، نقل نشده كه عقد ازدواج در برابر يك هيئت دينى يا
رسمى برگزار مى شد، هم چنين هيچ گزارشى دالّ بر آن نيست كه در برگزارى يك مجلس خاص، حضور دو خطيب، و اولياى طرفين و شهود براى شنيدن ايجاب و قبول واجب بود.(1)
ازدواج موقت:
متعه يا ازدواج موقت، در دوران جاهليت معروف بود.(2) در اين نكاح، از ابتدا مدت ازدواج معلوم مى شد(3) و با اتمام آن مدت، زن و شوى از هم جدا مى شدند.(4) به چنين ازدواج موقتى «متعه» مى گفتند، زيرا به قصد استمتاع از زن (در مدتى مشخص) تحقق مى يافت(5)
براساس برخى گزارش هاى تاريخى، براى برگزارى متعه همانند ازدواج بعوله اذن ولىّ زن و نيز حضور دو شاهد ضرورى بوده است و هم چنين پس از انقضاى آن، ضرورت داشته كه زن، عدّه نگهدارد.(6)
منبع جهت مطالعه درباره اقسام ازدواج در عصر جاهلیت :
گونه هاى ازدواج در عصر جاهلى ؛ حامد منتظرى مقدم ، مجله تاريخ اسلام در آينه پژوهش 8/زمستان 84
پی نوشتها:
1. ابراهيم فوزى، أحكام الأسرة فى الجاهلية و الإسلام، بيروت، دارالكلمة للنشر، 1983 م.، ص 54.
2. جوادعلى، المفصل فى تاريخ العرب قبل الاسلام، بى جا، بى نا، 1413 ق / 1993 م.، ج 5، ص 536 و ترمانينى، الزواج عند العرب فى الجاهلية والاسلام، دمشق، طلاس، بی تا، ص 39.
3. على هاشمى، المرأة فى الشعر الجاهلى، بغداد، مطبعة المعارف، 1960 م.، ص 162.
4. آلوسى، محمود شكرى، بلوغ الارب فى معرفة احوال العرب، تحقيق محمد بهجة أثرى، بيروت، دارالكتب العلميه، 1314 ق.، ج 2، ص 5 و جوادعلى، همان، ج 5، ص 536.
5. ترمانينى، همان، ص 39.
6. طبرى، ابوجعفر محمدبن جرير، جامع البيان، تحقيق صدقى جميل عطّار، بيروت، دارالفكر، 1419 ق / 1999 م.، ج 5، ص 18.
http://www.askdin.com/showthread.php?t=62364&p=977758&viewfull=1#post977758