السلام علی"علی"بن الحسین (ع) منظور از این علی کیست؟

پرسش: در سلام آخر زیارت عاشورا که می گوییمالسلام علی"علی"بن الحسین (ع) منظور از این علی کیست؟

پاسخ: در این زمینه دو نظریه عمده وجود دارد: عده ای معتقدند که مراد از "علی بن الحسین (ع)" امام سجاد(ع) است و برخی دیگر معتقدند که جناب علی اکبر(ع) مراد این فقره زیارت عاشورا است. پرسش: در سلام آخر زیارت عاشورا که می گوییمالسلام علی (((علی))) بن الحسین (علیه السلام) منظور از این علی کیست؟

پاسخ: در این زمینه دو نظریه عمده وجود دارد: عده ای معتقدند که مراد از "علی بن الحسین (علیه السلام)" امام سجاد(علیه السلام) است و برخی دیگر معتقدند که جناب علی اکبر(علیه السلام) مراد این فقره زیارت عاشورا است.
هر کدام از این دو گروه برای نظریه خود توجیه و استدلال هایی دارند که در اینجا به موارد مهم آن اشاره می شود.
ما بدون آن که اصرار بر طرف خاصی از این اقوال داشته باشیم به نظرمان ترجیح با قول کسانی است که علی بن الحسین (علیه السلام) در زیارت عاشورا را به امام سجاد(علیه السلام) تفسیر می کنند.

کسانی که قائل هستند مراد جناب علی اکبر(علیه السلام) است چنین استدلال می کنند:
1. این دعا در مقام ذکر شهدای کربلا است؛ لذا مراد از "علی بن الحسین (علیه السلام)" همان "علی اکبر (علیه السلام)" است که در آن روز به شهادت رسید اند.
در مقابل این استدلال بایستی متذکر شویم اگر چه این قسمت دعا در مقام ذکر شهدای کربلا است، ولی به خاطر اشاره به مقام امامت و جایگاه ویژه امام سجاد(علیه السلام) و امامت آن حضرت پس از امام حسین(علیه السلام) و با توجه به این که امام سجاد(علیه السلام) در واقعه عاشورا حضور داشته اند، بعید به نظر نمی رسد که در این قسمت زیارت عاشورا تصریح به نام آن امام شده باشد وگرنه با تعبیر "وعلی أولاد الحسین (علیه السلام)" اشاره به جناب علی اکبر(علیه السلام) می شود و نیازی به ذکر جداگانه نام ایشان با این امتیاز نیست. به عبارت دیگر به نظر می رسد که امتیاز در ذکر این نام، بیشتر برازنده مقام عصمت باشد. مگر حضرت ابوالفضل هم فرزند امام علی(علیه السلام) و برادر امام حسین(علیه السلام) نیستند؟ چرا نام ایشان به طور مستقل نیامده است!؟ در حالی که نمی توان گفت ایشان از نظر مراتب و درجات از جناب علی اکبر(علیه السلام) پایین تر هستند.

2. به قرینه زیارات دیگر امام حسین(علیه السلام) از جمله زیارت آن حضرت در اول و نیمه رجب، نیمه شعبان و ...، که پس از سلام دادن بر امام حسین(علیه السلام)، جناب علی اکبر (علیه السلام) را خطاب قرار داده و به ایشان سلام می دهند، پس این جا هم مراد جناب علی اکبر (علیه السلام) است.
در جواب از این استدلال، لازم به ذکر است که از یک نکته مهم در این استدلال غفلت شده و آن این که آن زیارات دیگر، زیارات از نزدیک است؛ یعنی کسی که داخل حرم مطهر امام حسین(علیه السلام) است بایستی این گونه زیارت کند؛ برخلاف زیارت عاشورا که زیارت از راه دور است و برای کسانی که نمی توانند در حرم مطهر آن امام حاضر شوند و می خواهند به ثواب زیارت برسند. بنابراین متصور است که زیارت از نزدیک با زیارت از راه دور تفاوت داشته باشد، به خصوص حضرت علی اکبر(علیه السلام) که در کنار پدر بزرگوارشان امام حسین(علیه السلام) مدفون هستند.

بعلاوه که می بینیم در آن زیارات دیگر امام حسین(علیه السلام) که زیارت از نزدیک است، بعد از زیارت خود امام(علیه السلام)، زیارت جناب علی اکبر(علیه السلام) و پس از آن زیارت سایر شهدای کربلا و سپس زیارت حضرت ابوالفضل(علیه السلام) آمده است؛ درست به همان شکلی که عملا زیارت از نزدیک آن مقامات ممکن است. چرا که امام حسین(علیه السلام) و جناب علی اکبر(علیه السلام) و جمع شهدا در مجموعه حرم امام حسین(علیه السلام) مدفونند و حضرت ابوالفضل(علیه السلام) در فاصله چند ده متری، حرم مستقل دارند.

این در حالی است که در زیارت عاشورا که زیارت از راه دور است پس از سلام دادن بر خود امام، با تعبیر "و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین (علیه السلام)" به همه شهدا با این تعبیر اشاره شده است؛ فقط می ماند تعبیر" و علی علیّ بن الحسین (علیه السلام)" که آن هم ظاهراً تصریح به امامت امام سجاد(علیه السلام) است که در عاشورا حضور داشته اند.
علاوه بر این، همانطور که گذشت، همین که تصریح به نام حضرت ابوالفضل(علیه السلام) نشده و ایشان در زمره اصحاب ذکر شده اند، ظاهر در مطلب فوق در زیارت از راه دور است.
به همین بیان معلوم می شود که استدلال دیگری هم که به آن استناد می شود شاید تمام نباشد. استدلال سوم برای اثبات این که مراد جناب علی اکبر(علیه السلام) می باشد، این است که ایشان در پایین پای امام حسین(علیه السلام) و در یک ضریح دفن شده اند، لذا مراد از "علی بن الحسین (علیه السلام)" نیز ایشان می باشد.

همچنانکه گذشت، این نظم برای زیارت از نزدیک خوب است، ولی زیارت عاشورا به قرائنی که در بالا به آن اشاره شد، زیارتی از راه دور یا لااقل اعم از دور و نزدیک است. در زیارت از دور ترتیب مکانی مورد لحاظ نیست و تنها ترتیب در فضیلت ملحوظ خواهد بود. در ترتیب به حسب افضلیت مقامی و رتبه ای اگر نام حضرت علی اکبر(علیه السلام) بیاید، به نظر می رسد نام حضرت ابوالفضل(علیه السلام) هم می بایست می آمد.
این بر خلاف زیارتهایی است که ناظر به زیارت از نزدیک هستند. در آنجا ترتیب می تواند، بلکه طبیعی است که به حسب مکان دفن شهدا باشد.
گمان می رود که مراد از "علی بن الحسین (علیه السلام)" در زیارت عاشورا امام سجاد(علیه السلام) است که در واقعه کربلا در روز عاشورا حضور داشته و پس امام حسین(علیه السلام) مقام والای امامت به ایشان رسیده و به همین خاطر با تصریح به امامت امام سجاد(علیه السلام) پس از امام حسین(علیه السلام)، پس از سلام بر امام حسین(علیه السلام) به آن بزرگوار سلام داده می شود و پس از آن به اولاد و فرزندان امام حسین(علیه السلام) که به شهادت رسیده اند و سپس به شهدای اصحاب امام.

نکته پایانی این که چه بسا تصریح به امام سجاد(علیه السلام)، در این فراز از دعا و زیارت عاشورا، خود تذکری به این مطلب داشته باشد که به دستگاه بنی امیه و به همه ستمگران و ظالمان به حقوق اهل بیت(علیه السلام) بفهماند که با این که همه تلاش شما بر این بود که خط امامت و رهبری اهل بیت(علیه السلام) و اولاد امام علی(علیه السلام) را از بین ببرید و به همین خاطر آن فاجعه خونبار عاشورا را به راه انداختید ولی بدانید که این خط امامت باقی است و پس از امام حسین(علیه السلام) مقام امامت و رهبری به امام سجاد(علیه السلام) منتقل شده و در واقع تلاش شما به هیچ نتیجه ای نرسیده است.
 

http://www.askdin.com/showthread.php?t=60713&p=975626&viewfull=1#post975626