آیا در آستانه برپایی قیامت، کل عالم نابود خواهد شد؟

پرسش:
آیا در آستانه برپایی قیامت، کل عالم نابود خواهد شد؟ یعنی اگر در کهکشان ها و سیارات دیگر انسان هایی باشند، همه با هم قیامت خواهند داشت یا مخصوص ماست؟

پاسخ:
با توجه به آیات قرآن کریم، روشن می شود که از نشانه های برپایی قیامت، مرگ این جهان است و به عمر این جهان (اعم از زمین و آسمان و...)، به اذن الهی، پایان داده می شود:
«يَوْمَ تُبَدَّلُ اَلْأَرْضُ غَيْرَ اَلْأَرْضِ وَ اَلسَّمٰاوٰاتُ وَ بَرَزُوا لِلّٰهِ اَلْوٰاحِدِ اَلْقَهّٰارِ»؛ در آن روز که این زمین به زمین دیگر، و آسمان ها (به آسمان های دیگری) مبدل می ‌شود، و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهار ظاهر می ‌گردند.﴿1﴾

از تعابیر آیات، این گونه به دست می آید که کل این جهان، نابود و به عمر آن پایان داده می شود.
«كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ‏»؛ همه چيز جز ذات (پاك) او فانى مى‏ شود.(2)
این تعابیر، انس و جن، موجودات زمین و بلکه تمام اهل آسمان ها و همه موجودات را در بر می گیرد و احدی، فروگذارده نمی شود:
«كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ‏ وَ يَبْقى‏ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ‏»؛ همه كسانى كه روى آن [زمين‏] هستند فانى مى شوند و تنها ذات ذو الجلال و گرامى پروردگارت باقى مى ‏ماند.(3)
«كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْت‏»؛ هر كسى مرگ را مى ‏چشد.(4)
«كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ‏»؛ همه چيز جز ذات (پاك) او فانى مى‏ شود.(5)

در ادامه به برخی موارد از پایان جهان و برپایی قیامت، اشاره می شود:
ـ متلاشی شدن کوه ها؛ آیات: ﴿مزمل: 73/ 14﴾ و ﴿حاقة: 69/ 14﴾
ـ برافروخته شدن و انفجار دریاها؛ آیات: ﴿تكوير: 81/ 6﴾ و ﴿انفطار: 82/ 3﴾
ـ زلزله های عظیم و ویرانگر؛ آیات: ﴿حج: 22/ 1﴾ و ﴿حج‏: 22/ 2﴾ و ﴿واقعة: 56/ 4 و 5)
ـ تاریک شدن خورشید و ماه و ستارگان؛ آیات: ﴿تكوير: 81/ 1 و 2) و ﴿قيامة: 75/ 7 - 9﴾ و ﴿مرسلات: 77/ 8﴾
ـ شکافتن کرات آسمانی؛ آیات: ﴿حاقة: 69/ 16﴾ و ﴿انشقاق: 84/ 1﴾ و ﴿فرقان: 25/ 25﴾ و ﴿مرسلات: 77‏/ 9﴾ و ﴿انفطار: 82/ 1﴾
ـ آسمان ها چون طوماری در هم پیچیده می شوند؛ آیه: ﴿أنبياء: 21/ 104﴾

یک آیه و بیان تفسیری:
«يَوْمَ نَطْوِي اَلسَّمٰاءَ كَطَيِّ اَلسِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمٰا بَدَأْنٰا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ»؛ در آن روز که آسمان را چون طوماری در هم می ‌پیچیم، (سپس) همان گونه که آفرینش را آغاز کردیم، آن را باز می‌ گردانیم.﴿6﴾
این تعبیر، ابعاد دگرگونی آسمان ها و کواکب آسمانی را در پایان جهان به خوبی روشن می سازد و نشان می دهد که تمام منظومه ها و ستارگان ثابت و سیار، همگی مانند یک طومار به هم پیچیده می شوند و همان گونه که در آغاز آفرینش به صورت توده واحدی بودند در می آیند، بار دیگر خداوند طرحی نوین در عالم هستی می ریزد و قیامت در این عالم نو، بر پا می شود.(7)

ممکن است پرسیده شود آیا این قیامت مخصوص عالم ماده هست یا عالم غیر ماده، مثل عالم فرشتگان را هم در بر می گیرد؟
در جواب باید گفت پایان جهان قبل از برپایی قیامت شامل همه موجودات زنده و همه اهل آسمان و زمین می شود، اعم از انسان، جن و ملائکه.
ذیل آیه شریفه «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»؛ هر كسى مرگ را مى ‏چشد(8) روایت تفسیری داریم که همه ملائکه حتی ملائکه مقرب و نیز حتی خود ملک الموت هم قبض روح می شود و هیچ موجودی زنده نمی ماند، الا خداوند حیّ قادر متعال.
«...إِنَّهُ يَمُوتُ أَهْلُ الْأَرْضِ حَتَّى لَا يَبْقَى أَحَدٌ ثُمَّ يَمُوتُ أَهْلُ السَّمَاءِ حَتَّى لَا يَبْقَى أَحَدٌ إِلَّا مَلَكُ الْمَوْتِ وَ حَمَلَةُ الْعَرْشِ وَ جَبْرَئِيلُ وَ مِيكَائِيلُ... ثُمَّ يَقُولُ جَلَّ اسْمُهُ: «لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ»، فَيَقُولُ [فَيَرُدُّ] عَلَى نَفْسِهِ: «لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ».(9)
ترجمه این روایت طولانی، از این قرار است:
امام صادق (علیه السلام) فرمود: تمام اهل زمين خواهند مُرد، كه ديگر كسى نمى ‏ماند، سپس تمامى اهل آسمان غير از عزرائيل، ملائکه نگه دارنده عرش الهى، جبرئيل و ميكائيل همه مى‏ ميرند؛ و فرشته مرگ (عزرائيل) در محضر (عرش و عظمت) وارد مى‏ شود، به او گفته مى ‏شود: چه كسانى مانده‏ اند؟ با اينكه گوينده خود آگاه است.
در پاسخ گويد: اى پروردگار! كسى نمانده، به جز فرشته مرگ، نگه دارندگان عرش، جبرئيل و ميكائيل؛ پس جبرئيل و ميكائيل هم خطاب (به مرگ) مى ‏شوند و مى‏ ميرند.
در اين موقع فرشتگان و حاملان عرش گويند: اى پروردگار! اين دو، رسول و امين تو هستند! (چرا بميرند؟!)
خداوند متعال گويد: من براى موجودى كه داراى روح است، مرگ را مقدّر كرده ‏ام كه بايد بميرد.
آنگاه فرشته مرگ مى ‏آيد و در محضر با عظمت خدا مى ‏ايستد، به او گفته مى ‏شود: چه كسانى باقى مانده‏ اند؟ با اينكه خود (گوينده از آن) آگاه است.
گويد: اى پروردگار! كسى نمانده، مگر فرشته مرگ و نگه دارندگان عرش الهى، پس گفته مى‏ شود كه به حاملان عرش بگو تا بميرند.
سپس فرشته مرگ مى ‏آيد و در محضر با عظمت خدا سر به زير مى ‏ايستد، به او گفته مى‏ شود: چه كسى باقى مانده است؟
گويد: اى پروردگار! كسى غير از فرشته مرگ باقى نمانده است؛ (هم چنين) به او گفته مى ‏شود: اى فرشته مرگ! بمير، او نيز مى ‏ميرد.
آن گاه زمين را به قدرت عظمت چپ، و آسمان را به قدرت عظمت راست خود، چند بار به حركت در مى‏ آورد و سخت تكان مى ‏دهد و گويد: كجايند آن هايى كه ادعاى شراكت مرا داشتند؟! كجايند آن هايى كه در برابر من خدايانى قرار مى ‏دادند.
سپس خداوند تبارك و تعالى گويد: «امروز مالكيت و پادشاهى از آنِ كيست» و خود خداوند نيز پاسخ گويد: «براى خداى يكتاى قهّار و قدرتمند است».

پی نوشت ها:
1. ابراهيم: 14/ 48.
2. قصص: 28/ 88.
3. الرحمن: 55/ 26 و 27.
4. آل عمران: 3/ 185؛ انبیاء: 21/ 35؛ عنکبوت: 29/ 57.
5. قصص: 28/ 88.
6. أنبياء: 21/ 104.
7. مکارم شیرازی، پیام قرآن، ج 6 ، ص 39، مدرسه امیرالمؤمنین(ع).
8. آل عمران/ 182.
9. الكافي (ط-الإسلامية)، ج ‏3، ص 256، ح 25.

http://www.askdin.com/showthread.php?t=61542&p=966278&viewfull=1#post966278